Pułk Jazdy Wołyńskiej. Żródło: Wikipedia
Karol Różycki był w środowisku emigracji bardzo znaną osobą . Urodził się w roku 1789 w Czerniowcach w powiecie Jampolskim.
Od r. 1809 walczył w wojsku Napoleona. Z wojska odszedł w roku 1822 w stopniu rotmistrza 2 pułku ułanów.
Ożenił się z wołynianką p. Czaykowską, siostrą późniejszego Sadyka-Paszy, i rozpoczął gospodarowanie niedaleko Cudnowa. Gdy na Wołyń dotarły wieści o powstaniu zorganizował znaczny oddział, zostawił żonę i 5 dzieci i wyruszył na wojnę.
Jego oddział miał zawołanie „Sława Bohu“ i obok polskiego rozbrzmiewał w nim język ukraiński.
Spośród wielu formacji powstańczych wyróżniał się nie tylko wewnętrzną organizacją, ale i taktyką walki. Żołnierze uwielbiali swego wodza i na emigracji. Marzyli by ich znowu poprowadził do zwycięstwa. Nie jeden raz wzywać go będzie Czaykowski, by przybył nad Dunaj i poszedł na czele Kozaków tam gdzie nasza Ukraina. Podole, Wołyń i wrócił nam Polskę.
Jego „Pamiętnik Jazdy Wołyńskiej” wstępem opatrzył Adam Mickiewicz — podkreślając znaczenie ducha, jaki ożywiał ten oddział.
W r. 1837 wyszły jego „Uwagi nad wyprawą Dwernickiego na Ruś“. Burzę wywołało pismo: „Dlaczego armnestja przyjęta być nie może”.
Pracował wydatnie w Kole Towiańskiego i był prawą ręką Mistrza, którego nie opuścił do końca.
Jednego syna przywieziono mu do Francji, drugiego Edmunda doczekał się odwiedzin, gdy jako pułkownik rosyjskiego sztabu przyjechał z Kaukazu W r. 1863 pobłogosławiony przez Towiańskiego wyruszył, mimo osiadłych na barkach lat 75, do powstania, ale zbyt trudne okazało się dla starego przedostanie się z Galicji na Wołyń.
Umarł w Paryżu w roku 1870, gdy armia pruska już podchodziła do miasta.
Część II
Słowo Polskie za: Życie Krzemienieckie, marzec 1936 r., mw, 6 lutego 2022 r.
