Na fasadzie zamku żółkiewskiego w czasie renowacji jednego z budynków, został znaleziony zegar słoneczny. Jego historia sięga lat 80. XVII wieku i najprawdopodobniej zaprojektował go osobisty matematyk króla Rzeczypospolitej Jana III Sobieskiego, który miał w Żółkwi swoją rezydencję.
Pracownik naukowy Państwowego Historyczno-Architektonicznego Rezerwatu w Żółkwi Rusłan Zwir poinformował dziennikarzy portalu ZAXID.NET, że jest to słoneczny zegar dzienny przewidziany na sześć godzin, posiada oznaczenia od godziny szóstej do dwunastej. Znajduje się na poziomie pierwszego piętra byłego pomieszczenia kuchni zamku, jest obrócony w stronę dziedzińca i widać go ze wszystkich stron zamku.
„Ten zegar najprawdopodobniej został zaprojektowany przez osobistego matematyka Jana III Sobieskiego Adama Kochańskiego, który był fizykiem, matematykiem, znawcą zegarów mechanicznych i nauczycielem syna Sobieskiego Jakuba. Istnieją przypuszczenia, że zaprojektował ten zegar podczas pobytu w Żółkwi. Zrobił niezbędne obliczenia, pomiary, rysunki. Później, podczas przebudowy kuchni w latach 80. XVII wieku i jej rozszerzenia, narysowali go na świeżej warstwie tynku” – powiedział Rusłan Zwir.
Zegar wielkości około 2 m na 1,5 m nie zachował się w całości. Jego lewy dolny róg został utracony jeszcze gdzieś w czasach radzieckich, mówią historycy. Kiedyś w zamku żółkiewskim istniały dwa zegary słoneczne. Jeden z nich znajdował się na głównej wieży wjazdowej, ale zniszczono go podczas I wojny światowej.Zegar „chodził” przez pół dnia, a po południu mieszkańcy zamku orientowali się według innego zegara, który do naszych czasów nie zachował się.
Odnaleziony zegarek pracownicy rezerwatu planują odrestaurować: zakonserwować zachowaną część, a utraconą przywrócić.
„To jest wyjątkowa rzecz, pochodząca z lat 80. XVII wieku. Zachował się w dobrym stanie, a to rzadkość dla rzeczy z tych czasów ”, mówił Rusłan Zwir.
Obecnie w zamku w Żółkwi trwa odbudowa najbardziej zniszczonego budynku byłej kuchni. Na prace restauracyjne przeznaczono 9 mln hrywien. Również archeolodzy badają zamkowe mury.
Zamek żółkiewski – to pamiątka architektury epoki Renesansu, zbudowany w 1594 roku. W wieku XVII był rezydencją króla Jana III Sobieskiego. Był to czas największego rozwoju Żółkwi i dobrobytu.
Lidia Baranowska, 13.04.18 r.
lp
