W niedzielę 16 grudnia 2018 roku stypendyści „Programu Stypendialnego PLus – AKTYWNY STUDENT” z Żytomierza i obwodu żytomierskiego oraz członkowie Studenckiego Klubu Polskiego przybyli na Polski Cmentarz Wojenny w Bykowni koło Kijowa. Pani Julia Nowicka towarzyszyła naszej grupie jako przewodnik.
Postanowiliśmy odwiedzić Polski Cmentarz wojenny tego mroźnego i śnieżnego dnia, prawie tydzień przez Wigilią. Chcieliśmy zapalić znicze, pomodlić się i uszanować pamięć wszystkich ofiar i całych rodzin, które niewinnie zostały zamordowane. Tych, których imiona po wielu latach zostały upamiętnione na wielkiej ścianie Cmentarza.
Po zapaleniu zniczy i modlitwie, nastała chwila milczenia i wsłuchiwania się w ciszę, tętniącą atmosferą „bólu, strachu, śmierci”, jaka panowała tutaj kilkadziesiąt lat temu, kiedy ludzkie życie nie było nic warte. Czytaliśmy nazwiska ofiar, zastanawiając się nad tym faktem, że za każdym imieniem wyrzeźbionym na jasnym granicie stoi tragiczny los człowieka.
Jesteśmy pewni, że śmierć tych, którym dzisiaj oddajemy cześć – nie była ofiarą daremną, odpłacamy „żołnierzom naszej wolności” żywą pamięcią.
Na cmentarzu w zbiorowych mogiłach spoczywają szczątki 3435 polskich obywateli, zamordowanych w 1940 roku przez funkcjonariuszy NKWD. Jak świadczą napisy na bramie cmentarza jest to Czwarty Cmentarz Katyński, zbudowany staraniem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa RP.
Chociaż Polski Cmentarz Wojenny w Kijowie funkcjonuje od prawie 6 lat, jednak nie wszyscy byli w tym szczególnie ważnym dla nas Polaków miejscu. Wycieczka przeprowadzona przez naszego przewodnika, fakty, o których dowiedzieliśmy się przeraziły wszystkich, jechaliśmy do domu w zadumie.
We własnym imieniu dziękuję tym Stypendystom z Żytomierza i obwodu, którzy naprawdę byli aktywni, dołączali się do projektów, zorganizowanych przede wszystkim dla nich, zwiedzali miejsca historyczne i miejsca o ogromnym znaczeniu kulturowym. Dziękuję przewodnikowi, Pani mgr Julii Nowickiej, za zaangażowanie i wprowadzanie nas w świat kultury i historii Polski. Dziękuję członkom Studenckiego Klubu Polskiego w Żytomierzu, za wsparcie, aktywność i stworzenie ciepłej przyjemnej atmosfery. Dziękuję Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”, a szczególnie koordynatorowi projektu Pani Dorocie Guz, za inicjatywę i wsparcie w ciągu roku.
Wyjazd został zorganizowany dzięki wsparciu Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” w ramach projektu pn. „Program Stypendialny PLus – AKTYWNY STUDENT”.
Mgr Walentyna Jusupowa, 19 grudnia 2018 r.
