W Kijowie w 2015 roku pojawiła się drukiem książka autorstwa wykładowcy Uniwersytetu Kijowskiego im. Szewczenki dr. Andrija Rukkasa pt. „Razem z Polską Armią: Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej 1920”.
Publikacja poświęcona jest historii Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej, ożywieniu działań petlurowców dzięki pomocy polskich sojuszników, udziale w walkach z bolszewikami, tworzeniu odrębnych jednostek i instytucji.
We wstępie autor zaznacza: „Armia Ukraińska została scentralizowaną i zorganizowana siłą, z własnymi podmiotami zarządzającymi, jednostkami bojowymi, usługami zaopatrzeniowymi. Ogromną zasługa jest w tym naszych sojuszników – Polaków, z którym ukraińscy żołnierze ruszyli, by uwolnić swoją ziemię spod władzy bolszewików”. Według historyka jego monografia jest „suchym” i zwięzłym dziełem o charakterze naukowym, maksymalnie wzbogaconym materiałami faktograficznymi, opartymi głównie na materiałach archiwalnych.
W swojej pracy autor opisuje strukturę sił zbrojnych Ukraińskiej Republiki Ludowej. Opisana jest pomoc, materialna i techniczna ze strony Rzeczpospolitej Polskiej dla Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej. Książka opisuje szczegółowo strukturę sił zbrojnych URL. Oprócz kawalerii, piechoty, formacji kozackich i lotnictwa petlurowcy dysponowali nawet marynarką wojenną.
Ponadto Andrij Rukkas opisuje proces tworzenia się Sił Powietrznych Ukraińskiej Republiki Ludowej. Jedną z kluczowych ról w ich powstaniu odegrali Polacy. W okresie 14 października – 20 listopada 1920 r. ukraińscy lotnicy przeprowadzili 18 lotów bojowych (głównie bombardowania i rozpoznania). 22 lutego 1921 r. w Bydgoszczy Ukraińcy oficjalnie przekazali Polakom wszystkie swoje samoloty i inne nieruchomości lotnicze. Szczególnie interesujące są sekcje monografii poświęconej historii powstania i działania żandarmerii polowej i oddziału ukraińskiego Oddzielnego Korpusu Straży Granicznej.
Oprócz opisania procesu formowania ukraińskich jednostek wojskowych w 1920 r. Autor przywiązuje dużą wagę do procesów politycznych w tamtych czasach. W szczególności historyk opisuje szczegółowo przygotowanie i podpisanie porozumienia polsko-ukraińskiego w Warszawie w 1920 roku.
Monografia ukraińskiego historyka jest bogato ilustrowana. Oprócz unikatowych fotografii archiwalnych uwagę czytelnika przyciągają rysunki i zdjęcia mundurowej armii URL. Można bezpiecznie stwierdzić, że te zakrojone na szeroką skalę badania historyczne będą interesujące nie tylko dla historyków, ale także dla wszystkich, którzy nie są obojętni na historię wojskową regionu Europy Wschodniej.
Książkę „Razem z Polską armią: Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej 1920” można nabyć w księgarniach „E”.
Sergij Porowczuk, 21.02.18 r.
lp
