Pierwszy majątek roztrwonił przez hazard, za pierwszą wielką wygraną w kasynie nabył akcję cukrowni, dorobił się fortuny na podolskim cukrze i dostawach dla rosyjskiego wojska w czasach I wojny światowej, był doradcą finansowym Piłsudskiego.
O kim mowa? O Karolu Jaroszyńskim – osobie niesłusznie zapomnianej lecz bardzo znanej w pierwszych trzech dekadach XX wieku zarówno w Europie, jak i w carskiej Rosji.
Karol Jaroszyński urodził się 13 grudnia 1878 w Kijowie. Zmarł w Warszawie i pochowany jest na na cmentarzu Powązkowskim. Mimo narodowości polskiej jego rodzina posiadała olbrzymie dobra ziemskie na Podolu.
Pierwsze lata dorosłego życia młody Karol spędzał na trwonieniu ojcowskiego majątku. Do czasu gdy w 1909 roku wygrał w Casino de Monte Carlo ponad 2 miliony franków. Zainwestował w akcje kijowskiego Banku Cukrownictwa, stając się wkrótce jego większościowym udziałowcem. Zysk z cukrowni inwestował w kolejne banki. Potem w stalownie, kopalnie, towarzystwa kolejowe, naftowe i ubezpieczeniowe oraz fabryki.
Szybko stał się właścicielem 50 cukrowni oraz 12 największych banków rosyjskich(!), mających łącznie kilkaset fili na terenie ówczesnej Rosji.
Przed wybuchem I wojny światowej produkcja jego koncernu cukrowniczego wynosiła ok. 190 tysięcy ton cukru pudru i 240 tysięcy ton cukru rafinowanego. Poza tym był właścicielem lub znaczącym udziałowcem kilku kopalni, stalowni, towarzystw kolejowych, dwóch towarzystw żeglugowych i naftowych, ośmiu fabryk przemysłu metalowego, cementowni i luksusowych hoteli w Kijowie.
Lista przedsiębiorstw należących do Karola Jaroszyńskiego na terenie Imperium Rosyjskiego. Źródło: TVP
Swoje zdolności do komunikacji Jaroszyński umiejętnie wykorzystywał w działalności biznesowej. W skład zarządzającej jego majątkami wchodziło pięciu rosyjskich ministrów i dziesięciu senatorów.
Siedziba biura Jaroszyńskiego mieściła się w kijowskim Grand Hotelu, właścicielem którego też był Karol Jaroszyński.
Ogromne pieniądze Karol Jaroszyński zarobił w czasie I wojny światowej. Po jej zakończeniu był zaskoczony postępem rozwoju bolszewizmu i aktywnie wspierał białych. Po ich natarciu musiał ratować się ucieczką na Zachód. Wpierw do Francji a potem do Polski. Wciąż inwestował w biznes w Rosji. I tu jego intuicja zawiodła.
W 1920 roku przybył do Polski. Wcześniej w 1918 roku finansował powstanie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, który wspierał finansowo do końca życia. Objął stanowisko doradcy finansowego Józefa Piłsudskiego, a przy okazji stworzył nowy koncern finansowy, stając się m.in. głównym udziałowcem Banku Towarowego SA w Warszawie. W 1926 roku po powrocie z Włoch utrzymywał się z niewielkiej renty wypłacanej przez rosyjskie banki na Zachodzie. Ostatnie lata życia spędził w niewielkim mieszkaniu w Warszawie.
Zmarł 8 września 1929 roku w wieku 51 lat. Nie pozostawił po sobie dzieci ani innych członków bliskiej rodziny.
Słowo Polskie za: ican, mw, 13 listopada 2021 r.
