Na Rówieńskim Uniwersytecie Narodowym Gospodarstwa Wodnego odbyła się konferencja oraz przedstawienie wystawy poświęconej 100. rocznicy Bitwy Warszawskiej i Sojuszu Piłsudski Petlura.
14 września 2020 na rówieńskim Uniwersytecie Narodowym Gospodarstwa Wodnego odbyła się konferencja oraz wystawa poświęcona 100. rocznicy Bitwy Warszawskiej i Sojuszu Piłsudski Petlura. Spotkanie zostało zorganizowane przez Centrum Dialogu w Kostiuchnówce oraz Konsulat Generalny RP w Łucku.
W konferencji udział wzięli Konsul Generalny RP w Łucku Sławomir Misiak, Konsul Teresa Chruszcz, dyrektor Instytutu Polskiego w Kijowie Robert Czyżewski, Jarosław Górecki, dyrektor Fundacji Centrum Dialogu „Kostiuchnówka”, zastępca szefa Równieńskiej Administracji Obwodowej Serhij Gemberg, przedstawiciele lokalnej społeczności miasta.
Podczas spotkania słowo zabierali znani polscy i ukraińscy naukowcy m.in. dr. Rusłana Dawydiuk (Równe) «Ukraińska emigracja politycznej w Równem jako zjawisko będące jednym ze skutków Umowy Warszawskiej», prof.dr.hab. Marek Dutkiewicz z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego Filia w Piotrkowie Trybunalskim, «Legendy, mity, fakty, zebrane zagadnienia wojny 1920 roku, prof. Maciej Frenc z Poznania, „Wizerunek Symona Petlury w świetle źródeł policyjnych zebranych w województwie stanislawowskim (Iwano-Frankowsk) w latach 1921-1939”, prof. Adam Ostanek z Wojskowej Akademii Technicznej im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie „Źródła do działań wojennych z 1919 i 1920 roku na Wołyniu, które są przechowywane w Instytucie im. J. Piłsudskiego w Nowym Jorku pon. Ameryka”. Profesor Marek Dutkiewicz z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach wygłosił referat pt. „Legendy, mity, fakty, zebrane zagadnienia wojny 1920 roku”, profesor Międzynarodowego Uniwersytetu Ekonomiczno-Humanistycznego im. Stepana Demjanczuka dr Andrij Żywiuk w oparciu o dokumenty radzieckich organów ścigania przedstawił działalność rewolucyjnych trybunałów wojskowych na terenie Rówieńszczyzny w okresie wiosny-jesieni 1920 roku.
Dyrektor Instytutu Polskiego w Kijowie Robert Czyżewski wygłosił o referat o wspólnej historii i mitach historycznych, także w odniesieniu do 1920 r. wpływających na relacje pomiędzy Polską a Ukrainą. Szef placówki zainaugurował także na uniwersytecie wystawę „Za naszą i waszą wolność. Sojusz Piłsudski-Petlura”.
W Zdołbunowie odbyła się harcersko-płastuńska sztafeta rowerowa po miejscach pamięci roku 1920 i sojuszu polsko-ukraińskiego. Na trasie minutą ciszy uczczono poległego w 2015 roku w obronie Doniecka młodego żołnierza ze Zdołbunowa.
Podczas sztafety polscy harcerze i ukraińscy płastuni łącznie odwiedzili siedem miejsc pamięci – większość związanych z wojną polsko-bolszewicką oraz bohaterami tego czasu, w tym Grób Ukraińskich Strzelców Siczowych, Dąb Pamięci „Katyński dąb” upamiętniający Zygmunta Szuletskiego oraz budynek szkoły nr 5 z tablicą upamiętniającą Szymona Petlurę, który tu stacjonował, a także urodzonego w Zdołbunowie młodego żołnierza poległego w 2014 r. w wojnie na Wschodzie Ukrainy. Konsul Generalny RP w Łucku Sławomir Misiak, otwiera sztafetę, złożył kwiaty w miejscu startu – na grobie żołnierzy Wojska Polskiego z 1920 roku.
Ostatnim etapem konferencji o Bitwie Warszawskiej i sojuszu Piłsudski – Petlura był plener historyczny w Kostiuchnówce. Muzealnicy z Równego i Zdołbunowa przybliżyli zebranym nieznane epizody wojenne. Przedstawiono losy represjonowanych przez Sowietów po 1939 r. polskich żołnierzy – uczestników wojny polsko-sowieckiej, dzieje ostatnich lat życia pułkownika armii URL Borysa Magerowskiego, którego grób odnaleziono i odnowiono w Zdołbunowie, oraz historię 7 eskadry myśliwskiej im. Tadeusza Kościuszki walczącej pod Równem z konnicą Budionnego. Wśród lotników tej formacji byli także amerykańscy ochotnicy. Plener zakończyła wizyta w izbie tradycji, w Polskim Lasku i na Polskiej Górze oraz wspólne złożenie kwiatów na grobie żołnierzy Wojska Polskiego z 1920 roku.
Sergij Porowczuk, fot. KG RP w Łucku, 24 września 2020 r.
