Fot. https://www.facebook.com/ipnwroclaw/posts/3247324175525334
Wrocławski oddział IPNu przygotował wpis na swojej stronie w sieci Facebook dotyczący przedstawiciela wywodzącego się z historycznej Rusi arystokratycznego rodu Tyszkiewiczów – hr. Michała Tyszkiewicza – dyplomaty Ukraińskiej Republiki Ludowej (URL).
Michał Tyszkiewicz urodził się w rodzinnym majątku Andruszówka (obecnie obwód winnicki, na terenie hromady Pohrebyszcze), ale przez dłuższy okres wychowywał się w Warszawie i Wilnie. W Petersburgu oraz Paryżu studiował malarstwo. Po ukończeniu studiów powrócił do rodzinnego majątku w Andruszówce, którym zarządzał. Poświęcił się także działalności społecznej, politycznej oraz filantropii na terenie Wołynia. Wspierał finansowo ukraińskich, ale też polskich artystów i pisarzy, zajmował się krzewieniem oświaty, angażował w działalność szeregu stowarzyszeń i organizacji występujących przeciwko rusyfikacji ziem ukraińskich oraz tendencjom wojennym (za działalność na tym ostatnim polu był nominowany do pokojowej nagrody Nobla).
Stał między innymi na czele Związku Katolików Ukraińskich, był też założycielem Towarzystwa Zwolenników Pokoju w Kijowie.
Na kilka lat przed wybuchem I wojny światowej wyjechał do szwajcarskiej Lozanny. Był autorem szeregu publikacji przedstawiających sprawę ukraińską społeczeństwom zachodniej Europy. Po wybuchu wojny prowadził zbiórki pieniędzy i leków dla ukraińskich uchodźców i rannych wojskowych.
Ze względu na katolickie wyznanie i doświadczenie międzynarodowe na początku stycznia 1919 r. stanął na czele misji dyplomatycznej URL w Watykanie. Jego sukcesem było uznanie państwa ukraińskiego przez Stolicę Apostolską. W sierpniu 1919 r. został przewodniczącym ogólnoukraińskiej delegacji na konferencję pokojową w Paryżu.
Sytuacja międzynarodowa nie sprzyjała pozytywnymi dla Ukraińców decyzjami. Tyszkiewiczowi nie dane już było powrócić do rodzinnych stron. W 1920 zamieszkał w Wielkopolsce w majątku syna, gdzie zajmował się m.in. pisaniem wspomnień. Zmarł dziesięć lat później w Gnieźnie (Królewskie Gniezno).
Słowo Polskie za: IPN, 23 lipca 2022 r.
