Feldmarszałek Wilhelm Keitel (u szczytu stołu) podpisał akt bezwarunkowej kapitulacji Niemiec. Berlin, 08.05.1945. Fot. PAP/CAF
Niemcy podpisały Bezwarunkową kapitulację, która kończyła trwającą od 1 września 1939 roku wojnę Niemcy podpisali 8 maja. Lecz w ZSRS i państwach, które powstały na jego gruzach zwycięstwo nad nazistowskimi Niemcami obchodzą dzień później. Dlaczego?
„Pierwszą” niemiecką kapitulację naczelny dowódca wojsk brytyjskich na froncie zachodnim, marszałek Bernard Montgomery, przyjął 4 maja 1945 roku w swej polowej kwaterze. Dotyczyła ona wojsk niemieckich w północno-zachodnich Niemczech, Danii i Holandii. W imieniu III Rzeszy akt ten podpisał wydelegowany przez Doenitza admirał Hans-Georg von Friedeburg.
5 maja von Friedeburg przybył na dalsze rokowania do kwatery naczelnego dowództwa alianckich sił ekspedycyjnych w Reims we Francji. Dzień później dołączył do niego generał Alfred Jodl. Obaj starali się przeforsować z Amerykanami i Anglikami wariant zawieszenia broni na zachodzie i przepuszczania przez linię frontu niemieckich żołnierzy i uchodźców, cofających się ze wschodu.
Dwight Eisenhower, nie wyraził na to zgody, obawiając się, że separatystyczny rozejm wywoła gniew Stalina i zagroził jednocześnie zaryglowaniem linii frontu po upływie 48 godzin, czym wymusił zgodę Niemców na bezwarunkową kapitulację całości niemieckich sił zbrojnych.
Dokument o bezwarunkowej kapitulacji niemieccy dowódcy Jodl i von Friedeburg podpisali w Reims 7 maja 1945 r. o godzinie 2.41 nad ranem. Przerwanie walk miało nastąpić 8 maja o godzinie 23.01.
Jednym z sygnatariuszy tego dokumentu był także przedstawiciel Armii Czerwonej generał Iwan Susłoparow. Lecz Józef Stalin uznał, że Związek Sowiecki jako główne mocarstwo koalicji antyhitlerowskiej nie może zaakceptować takiej formy sfinalizowania zwycięstwa nad Niemcami i zażądał ponowienia aktu kapitulacji, tym razem w obecności przedstawicieli naczelnych dowództw czterech głównych państw sojuszniczych.
Zachód zgodził się na wymogi Rosji, choć nie traktowała całej sprawy zbyt prestiżowo. Brytyjski samolot wojskowy dostarczył 8 maja 1945 roku na berlińskie lotnisko Tempelhof trzyosobową delegację niemiecką z feldmarszałkiem Wilhelmem Keitlem na czele. Przygotowany dokument zawierał ten sam tekst bezwarunkowego poddania się wojsk niemieckich, jakie Niemcy podpisali w Reims.
Ceremonia podpisania miała miejsce w dzielnicy Berlina Karlshorst. Poza Keitlem jako przedstawiciele głównych rodzajów niemieckich sił zbrojnych kapitulację podpisali von Friedeburg i generał lotnictwa Hans-Juergen Stumpff.
Jako przedstawiciel Sowietów wystąpił marszałek Gieorgij Żukow, alianci zachodni powierzyli to zadanie brytyjskiemu generałowi lotnictwa Arthurowi Tedderowi. Ponadto dokument podpisali jako świadkowie naczelny dowódca amerykańskiego lotnictwa strategicznego gen. Carl Spaatz i dowódca 1. armii francuskiej gen. Jean de Lattre de Tassigny. Podpisy złożono o godzinie 22.30 czasu europejskiej. W Moskwie, ze względu na dwugodzinną różnicę czasu, był już 9 maja i dlatego ten właśnie dzień w Związku Sowieckim i krajach mu podporządkowanych obchodzono jako Dzień Zwycięstwa.
Lecz kapitulacja III Rzeszy wcale nie była końcem II wojny światowej. Walki z Japonią na Dalekim Wschodzie toczyły się do 2 września 1945 roku. Najstraszniejsza wojna w dziejach ludzkości pochłonęła ponad 50 mln ofiar.
Słowo Polskie, PAP, dzieje.pl, 09.05.17 r.
