W listopadzie 2018 r. członkowie Studenckiego Klubu Polskiego kolejny raz odwiedzili starszych Polaków w Żytomierzu i obwodzie żytomierskim: emerytów, weteranów WP.
Projekt „Pomoc socjalna i charytatywna dla środowisk polskich przy Obwodowej Organizacji Społecznej „Studencki Klub Polski” trwa zaczynając od początku bieżącego roku. Projekt ten jest skierowany do osób starszych i chorych, których możemy wesprzeć (kupić leki, bądź niezbędne rzeczy czy produkty). Opieką zostały objęte osoby polskiego pochodzenia z Żytomierza i obwodu.
Każdy uczestnik projektu otrzymał produkty spożywcze: makaron, ryż, groch, mąka, kiełbasa, olej, herbata. Niektórym refundowano koszty zakupu leków, okazano pomoc rzeczową i techniczną. Także członkowie Klubu przygotowali dla wszystkich uczestników projektu Kartki świąteczne z okazji 100. rocznicy Niepodległości Polski, jako przypomnienie o dacie tak ważnej dla nas Polaków mieszkających poza granicami Polski.
Wcześniej Państwo mogli poznać już kilka osób, które zostały objęte pomocą charytatywną, – Jadwigę Rogalską, Tamarę Teleszewską, Bronisławę Prysiażniuk i Cezarię Pawłowską. Dzisiaj chciałabym, żeby mogli państwo poznać jeszcze z kilka osób:
WIKTOR LIPIŃSKI, urodził się 21 grudnia 1927 roku w polskiej rodzinie. Jego ojciec był urzędnikiem, mama – pielęgniarka położna. W lipcu 1941 roku pan Lipiński wyjechał z matką do jej starszej siostry do Sudżu (obwód Irkutski). W lipcu 1944 r. pozwolono mu powrócić do Żytomierza, gdzie mieszka do dnia dzisiejszego. Pracował w Żytomierskiej Szkole Farmaceutycznej, później w redakcji obwodowej gazety „Radziecka Żytomierszczyzna”, pracował jako bibliotekarz w szkole technicznej. Później przez 30 lat (do 1991) pracował w Żytomierskim Muzeum Krajoznawczym.
Będąc na emeryturze powrócił do dziennikarstwa. W 1994 r. został członkiem Narodowego Związku Dziennikarzy Ukrainy. Regularnie pisywał do czasopism „Swobodne słowo” (później „Miasto”), „Żytomierski Wisnyk”, „Orientyr”, „Pres-forum”, „Wicze”, „Fakt”, „Żytomierszczyzna Młoda”, „Gazeta Polska” (objęta wsparciem Fundacji PPnW).
W polskiej gazecie, wydawanej w Żytomierzu w latach 2002-2011, prowadził rubrykę „Historia”. Pisał materiały dot. krajoznawczości,przez dość długi czas był redaktorem ukraińskich tekstów. Za aktywną postawę społeczną i odrodzenie prawdy historycznej w 2008 r. został nagrodzony medalem „PRO MEMORIA”. Dziś aktywnie współpracuje z polskimi organizacjami w Żytomierzu: Domem Polskim, Studenckim Klubem Polskim.
ZYGMUNT WENGŁOWSKI, syn Adama i Pauliny, urodził się w polskiej rodzinie 2 stycznia 1925 r. we wsi Soroczeń (obwód Żytomierski). Rodzice pana Zygmunta na początku lat 30. ze względu na narodowość i dobrą pozycję gospodarczą byli poddani różnego rodzaju prześladowaniom i represjom politycznym. Po sfabrykowaniu sprawy (według rozporządzenia NKWD i prokuratora w Moskwie z dnia 16 lutego 1938 r.) Adam Wengłowski, ojciec pana Zygmunta, bez sądu został skazany na karę śmierci. Wyrok (rozstrzelanie) został wykonany w dniu 26 marca 1938 roku. Adam Wengłowski został rehabilitowany w 1957 roku pośmiertnie. Mama, Paulina Wengłowska, po aresztowaniu męża pozostała sama z dwójką dzieci na gospodarstwie, które zostało zlikwidowane przez władze radzieckie kilka lat później, a ją wysiedlono ze wsi Soroczeń. Dzięki staraniom i wytrwałości syna, Zygmunta, została rehabilitowana pośmiertnie DOPIERO w 2012 roku.
Wiosną 1944 roku Zygmunt Wengłowski poszedł służyć do Armii Polskiej na ochotnika i został przydzielony do 13 pas. Po zakończeniu wojny pełnił służbę w Poznańskim OW w 28 pas. jako dowódca działa SU-85 i potem – jako dowódca baterii. Pod koniec 1946 roku został skierowany na studia do Akademii Wojskowej Broni Pancernej do Moskwy. Skończył studia i ponad 20 lat służył na stanowiskach inżynieryjno-technicznych w wojskach pancernych. Pełnił służbę, znając swoją sprawę, miał autorytet wśród kolegów, był uznawany za dobrego specjalistę w swojej dziedzinie.
Ze swoim „bagażem” (był pod okupacja niemiecką, służył w WP etc.) od czasów studiów na stale pozostawał pod nadzorem specjalnych służb często miało to negatywny wpływ na jego służbę i życie osobiste.
W 1990 r. wrócił do Żytomierza. W 1997 r. został wybrany na prezesa Stowarzyszenia Weteranów WP Żytomierszczyzny. W czasach aktywnej działalności Stowarzyszenie organizowało wiele wyjazdów weteranów do Polski oraz ich udział w przyjęciach zorganizowanych przez Ambasadę RP w Kijowie, Konsulatach RP w Kijowie, Łucku i Winnicy.
W dniu dzisiejszym pan Zygmunt prowadzi działalność polonijną, podróżuję, uczestniczy w wielu przedsięwzięciach organizowanych przez Konsulat Generalny RP w Winnicy, Dom Polski w Żytomierzu oraz przez inne organizacje polonijne.
KAZIMIERZ SYTNICKI syn Adolfa i Julii, urodził się w polskiej rodzinie 8 listopada 1949 roku w polskiej miejscowości Dowbysz. W rodzinie wychowywało się pięcioro dzieci, bardzo pielęgnowano polskie tradycji. Ze wspomnień pana Kazimierza wiemy, że od dzieciństwa chodził z rodzicami około 10 km do kościoła we wsi Słobidka, a czasem jeździli do kościoła w Nowym Zawodzie czy Żytomierzu. Transportu wówczas nie było, zdarzało się czasem, że podwoziła „ciężarowa taksówka” (ciężarowy samochód tentowany). A wieczorem nie było jak wrócić do domu i wtedy ludzie nocowali w kościele na kamiennej podłodze.
Bracia ojca pana Kazimierza – Stanisław (15.06.1912-21.12.1991) i Marian (1914-27.05.1991) służyli w Wojsku Polskim w 1 Armii Polskiej.
Pan Kazimierz z żoną Jadwigą wychowali dwoje dzieci i nadal pielęgnują polskie tradycji, do dziś chodzą razem do kościoła. Pan Kazimierz z wielkim szacunkiem wspomina swoich przodków, zachowuje pamięć o swoich rodzicach, dziadkach. Zachowuje w swoim domu obrazy, które pozostały po rodzicach, chroni modlitewniki, które mają ponad sto lat, które jak i jego rodzice, przeżyły czasy zakazu „Wiary” i przetrwania „bycia Polakami” w Związku Radzieckim. I zawsze z łzami w oczach i uśmiechem na ustach wspomina ciepłe święta Bożonarodzeniowe ze swoimi rodzicami, kiedy zawsze śpiewano w domu kolędę „Lulajże Jezuniu, lulaj, że lulaj…”.
To kilka historii żywych Ludzi, Polaków, którym mogliśmy pomóc w ciągu roku dzięki Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”, a szczególne Panu Prezesowi Mikołajowi Falkowskiemu i koordynatorowi projektu Katarzynie Jóźwiak. Każdy z naszych podopiecznych szczerze cieszył się każdą naszą wizytą. I nie tylko dlatego, że wiedział, że dostanie pomoc rzeczową (wiadomo, że teraz emerytom trudno się żyje na Ukrainie), ale przede wszystkim dlatego, że może z nami porozmawiać, poopowiadać o sobie, o czasach, kiedy BYLI, chociaż i „niewolno było Być Polakiem”, czy nawet o tych późniejszych czasach – bez wojny i głodu.
W listopadzie niestety zmarła nam jedna podopieczna, Pani Bronisława Prysiażniuk – wieczny odpoczynek racz jej dać Panie!
W imieniu wszystkich uczestników, którzy mogli skorzystać z pomocy, i w swoim własnym imieniu bardzo dziękuję zarządowi Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”, Senatowi RP oraz wszystkim tym, którzy przyczynił się do realizacji tego projektu.
Projekt „Pomoc socjalna i charytatywna dla środowisk polskich przy Obwodowej Organizacji Społecznej „Studencki Klub Polski” jest objęty wsparciem w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za granicą w 2018 roku za pośrednictwem Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”.
Walentyna Jusupowa, Studencki Klub Polski w Żytomierzu, 6 grudnia 2018 r.
lp
