Według danych NKWD od 15 sierpnia 1937 r. do 15 listopada 1938 r. na terenie ZSRS zostało aresztowanych, a następnie skazanych, 139 835 osób narodowości polskiej, w tym 111 091 osób na karę śmierci, a 28 744 osoby pozbawiono wolności w warunkach zagrażających przetrwaniu.
W opublikowanej przez IPN książce pt. „Wielki Terror w sowieckiej Gruzji 1937–1938. Represje wobec Polaków” zostały zawarte dokumenty pochodzące z archiwum MSW Gruzji i naświetlające prowadzone tam w latach 1937–38 represje aparatu NKWD wobec Polaków w ramach operacji polskiej i tzw. kułackiej.
„Instytut Pamięci Narodowej tą książką rozpoczyna obchody 80. rocznicy tzw. operacji polskiej. Co miesiąc będziemy zapoznawać z nowymi naszymi inicjatywami: publikacjami, wystawami, filmami, sesjami naukowymi, z odsłonięciami pomników w Polsce i za granicą. To będzie trwało przez ponad rok” – zapowiedział prezes IPN Jarosław Szarek.
19 kwietnia w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” w Warszawie odbyło się spotkanie prezentujące książkę. Prezes IPN dodał, że w książce znajdują się zapisy z nazwiskami ludzi, którzy byli mordowani za to, że „spotkali się z kimś z konsulatu, poszli do kościoła, wypowiedzieli słowa, że Rosja Sowiecka odbiera im wolność”.
Minister spraw wewnętrznych i administracji Mariusz Błaszczak podziękował autorom książki i ocenił, że jest to ważna publikacja i przypomniał też podróż prezydenta Lecha Kaczyńskiego do Tbilisi, gdy w sierpniu 2008 roku ważyły się losy gruzińskiej niepodległości.
Dr Marcin Majewski z Archiwum IPN, który brał udział w przygotowaniu książki powiedział, że jest to pierwsze tego rodzaju wydawnictwo, które dotyczy tzw. operacji kułackiej. Jak mówił, dotyczyła ona jednak wszelkich „elementów antysowieckich” z dawnej Rosji, czyli urzędników, policji czy duchownych. „Powstaje pytanie ilu tak naprawdę Polaków zginęło w ramach operacji kułackiej, bardzo trudne do ustalenia, wymagałoby całościowych badań w Federacji Rosyjskiej, […] tu dostęp dla badaczy jest praktycznie niemożliwy” – powiedział.
Publikacja została przygotowana przez pracowników Instytutu Pamięci Narodowej oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Gruzji.
Słowo Polskie na podstawie informacji PAP, 22.04.17 r.
