Fot. naludowo.pl
Jeszcze do niedawna każda z ziem, należących kiedyś do Rzeczypospolitej posiadała własny styl pisanek, zwanych także kraszankami.
Niewielkie różnice barwy i rysunku pozwalały nieomylnie poznać skąd dany okaz pochodzi. Kraszanki pisane były drewienkiem maczanym w rozpuszczonym wosku, barwione szlachetnymi barwnikami roślinnymi.
Kraszanki zazwyczaj były malowane przez dziewczyn. One pokrywały woskiem płaszczyzny i zanurzały jajka w barwnikach.
Wśród barwnych pisanek podolskich wyróżniał się typ kraszanki jednolicie ciemnej, pokrytej białym rysunkiem podobnym do greckiego meandra, wyrażającym ruch fal – nieskończoność.
Ten skromny wzór bez początku i końca, obiegający jajko kilkakrotnie, zwano „śmiertelnym”, a ozdobione nim pisanki przechowywano od świąt do świąt, by w razie zgonu w rodzinie włożyć je umarłemu do trumny.
Najkunsztowniejsze były pisanki huculskie, pokryte drobnym ornamentem przypominającym mozaikę. Za najpiękniejsze uchodziły kraszanki podolskie, pochodzące z okolic Kamieńca lub Jarmoliniec. Wszędzie zaś, na Podolu, Polesiu, Mazowszu, wzór i rodzaj pisanek nie ulegały zmianie. Każdy rysunek posiadał swą nazwę, był hieratyczny, zastygły od wieków.
Słowo Polskie za: Z. Kossak, Rok Polski, Warszawa 1974, naludowo.pl, 12 kwietnia 2020 r.
lp
