Wystawa „Stosunki ukraińsko-polskie w latach 1917–1921: historia instytucjonalna, etap tworzenia dokumentów archiwalnych” powstała we współpracy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Ukrainy, Państwowej Służby Archiwów Ukrainy, Naukowego Towarzystwa Historii Dyplomacji i Stosunków Międzynarodowych, Instytutu Polskiego w Kijowie, Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych RP oraz Centralnego Państwowego Archiwum Wyższych Organów Władzy i Administracji Ukrainy.
W otwarciu ekspozycji wzięli udział m.in. kierownik Departamentu Kultury RM Winnicy Maksym Filanczuk, Konsul KG RP w Winnicy Damian Ciarciński, naukowcy, przedstawiciele organizacji polskich, oraz mediów.
Wystawa składa się z 6 plansz, przedstawiających rozwój polsko-ukraińskich stosunków dyplomatycznych w pierwszych latach odrodzenia się państwa polskiego po latach zaborów oraz utworzenia w 1917 roku Ukraińskiej Republiki Ludowej.
Na każdej z plansz dzięki mozolnej pracy archiwistów z obydwu krajów widoczne są unikatowe dokumenty na temat powstania polskich placówek dyplomatycznych w Odessie i Kijowie zaledwie miesiąc po pojawieniu II RP na mapie Europy oraz o lustrzanym tworzeniu ukraińskich placówek dyplomatycznych w Gdańsku i Warszawie. Ciekawostką jest także oryginał tekstu polsko-ukraińskiej konwencji zbrojnej z 1920 r., na którym widnieje podpis Walerego Sławka, który urodził się w Strutynce niedaleko Winnicy.
Na innych planszach widać dokumenty potwierdzające pierwsze stosunki gospodarcze między Polską a Ukrainą, m.in. o zaciągnięciu przez URL długu u Polski, gwarancją zwrotu jakiego miałoby być podolskie zboże.
W słowach powitalnych urzędnicy podkreślali znaczenie Winnicy jako tymczasowej stolicy URL w okresie 1919-1920, wspominając o spotkaniu Józefa Piłsudskiego i Symona Petlury w tym mieście. Konsul Damian Ciarciński przypomniał, że pierwsze próby tworzenia polskich placówek dyplomatycznych na Ukrainie często były wspierane z datków osób prywatnych. Zmagały się one z częstą zmianą władzy na tych terenach oraz naznaczone były wieloma trudnościami.
Wystawa „Stosunki ukraińsko-polskie w latach 1917–1921: historia instytucjonalna, etap tworzenia dokumentów archiwalnych” będzie dostępna do obejrzenia do 18 grudnia 2019 r.
Redakcja, 18 grudnia 2019 r.
