23 lutego minęła 139 rocznica urodzin znanego malarza, pedagoga, filozofa, teoretyka sztuki Kazimierza Malewicza (1879-1935). Malewicz urodził się w Kijowie w polskiej rodzinie. Chrzest przyjął w kościele św. Aleksandra w Kijowie.
Twórczość Malewicza wywarła znaczący wpływ na rozwój międzynarodowej awangardy, w tym polskiej w latach 20. XX wieku. Do jego najsłynniejszych dzieł zalicza się Czarny kwadrat na białym tle, pokazany po raz pierwszy w 1915 roku. Pomysł tego obrazu miał się narodzić w 1913 roku, podczas pracy nad scenografią i kostiumami do futurystycznej opery „Zwycięstwo” Michała Matiuszyna.
Od lat 20. Malewicz skierował swoje zainteresowanie w stronę architektury, tworzył liczne modele architektoniczne, tzw. „architektony”. Na przełomie lat 20. i 30. malował w stylu postsuprematycznym, mającym charakter wyraźnie symboliczny.
W 1927 roku podjął dramatyczną próbę przedarcia się ze swoją sztuką na Zachód. Pojechał do Warszawy i Berlina. W Warszawie swoje obrazy pokazywał w salach Polskiego Klubu Artystycznego w hotelu Polonia. Chciał też jechać Paryża ale nie dostał francuskiej wizy. Wracał do bolszewickiej Rosji pospiesznie, wiedziony przeczuciem, zostawił obrazy na Zachodzie. Dzisiaj stanowią ozdobę Stedelijk Museum w Amsterdamie. Po powrocie do Rosji został na kilka miesięcy aresztowany.
Kazimierz Malewicz planował przenieść się z Rosji do Kijowa, jednak nie zdążył. W 1930 roku zgodnie ze wskazówką Stalina, został poddany torturom, wskutek czego później poważnie zachorował. Kazimierz Malewicz zmarł w 1935 roku. Zmarłego malarza, uznaje się obecnie za jedną z najważniejszych postaci sztuki XX wieku, która miała wpływ na kreowanie kierunków malarstwa przed i po II wojnie światowej. Dzieła Malewicza znajdują się właściwie we wszystkich prestiżowych muzach świata, od nowojorskiego MoMA, przez brytyjską galerię Tate, aż po paryskie Centre Pompidou. Dzieła te cieszą się także niesłabnącą popularnością wśród najbogatszych kolekcjonerów, osiągając na aukcjach rekordowe kwoty kilkudziesięciu milionów dolarów.
Kazimierz Malewicz, jedyny polsko-ukraiński malarz , który w swojej twórczości przedstawił Wielki Głód w Ukrainie w latach 1932-1933 r., w czasie którego szacunkowo zmarło około 10 mln. osób. Na rysunku, znany jak „Gdzie sierp i młot, tam śmierć i głód”, ołówkiem narysowano trzy figury, rysy twarzy których zmienione na sierp i młot, chrzest i grób.
Do ważnych realizacji artysty należą także kubizujący „Portret Michaiła Matiuszyna” (1913) „Kompozycja suprematyczna” (1916), „Czarne koło” (1915), „Czarny krzyż” (1920-23) i „Autoportret” (1933).
Walentyna Jusupowa, 26.02.18 r.
lp
