Fot. KG RP w Łucku
30 listopada na rzymskokatolickim cmentarzu w Olejowie (obw. tarnopolski) niedaleko Zborowa pochowano szczątki 2000 osób, w przeważającej większości rzymskich katolików, ekshumowane z terenu dawnego Cmentarza Stryjskiego we Lwowie.
Historia tego pochówku jest związana z radzieckim okresem Lwowa, kiedy na terenie jednej z najstarszych polskich nekropolii władze komunistyczne postanowiły wybudować Muzeum Wojskowości. Ten obiekt oraz pomnik chwały żołnierzom Armii Czerwonej zostały umieszczone dosłownie na kościach zmarłych bez przeprowadzania jakichkolwiek badań archeologicznych czy ponownego pochówku.
W drugiej połowie 2022 roku ekspedycja archeologiczna z ośrodka badawczego „Ratowniczej Służby Archeologicznej” Instytutu Archeologii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy na zlecenie jednej ze lwowskich firm budowlanych przeprowadziła badania na terenie dawnego Cmentarza we Lwowie. Pracownicy ośrodka odkryli, zbadali i ekshumowali katolickie pochówki z XIX wieku, położone na 6 tysiącach metrów kwadratowych. Całkowita powierzchnia cmentarza wynosi 36 000 metrów kwadratowych. Na badanym terenie znaleziono szczątki 2000 osób wyznania rzymskokatolickiego, o czym świadczą znalezione w pochówkach krzyżyki, różańce, medaliony czy ikony.
Fot. KG RP w Łucku
Stryjski cmentarz jest jednym z najstarszych we Lwowie. Pochówki odbywały się tam do końca XIX wieku, zdarzają się również pochówki z pierwszej połowy XX wieku, m.in. żołnierzy rosyjskich i austriackich, ukraińskich strzelców siczowych, a nawet żołnierzy Wehrmachtu.
Szukając miejsca do przeniesienia szczątków, archeolodzy zwrócili się do przewodniczącego gminy Zborów Rusłana Maksymowa z prośbą o ponowne pochowanie ich na starym cmentarzu katolickim w Olejowie. Kierujący wykopaliskami archeolog Ołeksij Złatohorski wyjaśnił, że Olejów został wybrany do ponownego pochówku, ponieważ ani we Lwowie, ani w pobliżu odpowiedniego miejsca się nie znalazło.
W miejscu ponownego pochówku ustawiono i poświęcono prowizoryczny krzyż, złożono kwiaty i zapalono znicze. Przywódca gminy Rusłan Maksimiw zapewnił, że później na grobie pojawi się tablica pamiątkowa, a teren wokół niej zostanie uporządkowany.
Modlitwę żałobną w intencji zmarłych poprowadził ks. Andrzej Malig. Konsulat Generalny RP w Łucku reprezentował wicekonsul Mateusz Marszałek. Na uroczystość licznie przybyli mieszkańcy Olejowa. Obecni byli również mer Zborowa Rusłan Maksymiw i członkowie tarnopolskiego Polskiego Centrum Kultury i Edukacji im. prof. M. Krąpca.
Akcję pochówku objęły swoim patronatem Konsulaty Generalne RP we Lwowie i Łucku.
Słowo Polskie za: KG RP w Łucku, mw, 8 grudnia 2022 r.
