Stary polski katolicki cmentarz w Machnówce (obwód winnicki) znajduje się w odległości 1,5 km od centrum wsi, 500 metrów od budynku rady wiejskiej, po lewej stronie od od autostrady w kierunku Żytomierza, 70 kilometrów od Winnicy.
Cmentarz obecnie nieczynny, świeżych pochówków nie widać. Centralne wejście w kształcie murowanego piętrowego łuku w zadowalającym stanie. Ogrodzenie w charakterze kamiennego muru o wysokości 0,5 – 0,7 m. po części zachowało się tylko od strony łuku wejściowego.
Wzdłuż obwodu cmentarza od południowej strony (po lewej od łuku) oraz zachodniej (przeciwległa strona od łuku) zachował się słabo widoczny wał o wysokości 0,5 m. Po prawej stronie wejściowego łuku (od strony północnej) żadnych oznak granicy z prawosławnym cmentarzem. Wejście na czynny prawosławny cmentarz jest od strony sklepu rytualnego (zob. schemat górnej części po prawej stronie).
Po obu stronach znajduje się asfaltowa droga, po stronie południowej – gruntowa, którą zaczynają zasypywać rozdrobnionym kamieniem wapiennym. Około połowy terenu cmentarza zarosło gęstymi wysokimi krzakami a poniekąd nawet drzewami. W centralnej części cmentarza, zarówno jak przy łuku wejściowym ślady niedawnych większych prac porządkowych.
Na machnówskim cmentarzu znajduje się grób Tomasza Padury z napisem „TOMASZOWI PADURZE – Rodacy” oraz piękny nagrobek, z napisem „Salomeja Kalityńska 1834 -1909”. Tutaj też, przy łuku wejściowym mieści się nagrobek z napisem „Marceli Kołosiński zamordowany 1918 (prawdopodobnie przez bolszewików) żył lat 23”. W tym samym miejscu w kącie cmentarza opuszczony domek z oznakami rujnacji. W przeciwległej części cmentarza na powierzchni widnieją fragmenty powalonych masywnych nagrobków (w ilości 4) oraz nagrobek w kształcie drzewa rodzinnego.
Prawie w całości te fragmenty są głęboko zanurzone w ziemi. Informacji, dot. cmentarza, zgodziła się udzielać sekretarz rady wiejskiej p. Nela, tel. 098 98 70 702 oraz proboszcz miejscowego kościoła o. Jan, tel. 0434 23 22 07 (stacjonarny, najlepiej dzwonić w godzinach od 19.00 do 20.00).
Inwentaryzacja zabytkowych polskich nekropolii na Ukrainie jest możliwa dzięki wsparciu Senatu RP oraz Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”. Więcej informacji oraz zdjęcia mogił można zobaczyć na stronie www.nekropolis.in.ua.
Igor Płachotniuk, 16.06.17 r.
