9 października pod pomnikiem Stanisława Żółkiewskiego w Berezowce (Mołdawia) odbyła się uroczystość upamiętniającą 401. rocznicę śmierci hetmana wielkiego koronnego.
Oryginalny monument pojawił się w latach 20. XVII wieku z inicjatywy syna legendarnego dowódcy, w miejscu gdzie poległ on w walce z Turkami.
W uroczystości wzięli udział m.in.: grupa rekonstrukcyjna polskiej husarii z chorągwią, ks. Grzegorz Czubak oraz przedstawiciele polskiej społeczności z Mołdawii.
Kwiaty pod pomnikiem złożyli ambasador RP w Mołdawii, Bartłomiej Zdaniuk, konsul Rafał Kocot z Konsulatu RP we Lwowie, delegacja Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” z członkiem Rady Fundacji Radosławem Petermanem na czele oraz husarze.
Projekt finansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą oraz Fundacji PGNiG.
Informacja:
Hetman Żółkiewski zginął w nocy z 6 na 7 października 1620 roku w bitwie z Turkami pod Cecorą, odwrotu wojsk polskich w stronę Podola. Jego głowę osadzoną na pice odesłano sułtanowi, który na ponad dwa lata umieścił ją nad wejściem do swego pałacu. Do niewoli dostał się też syn hetmana Jan, wraz z bezgłowym ciałem ojca wykupiony później przez matkę Reginę z Herburtów. Odzyskane zwłoki pochowano w kolegiacie św. Wawrzyńca w Żółkwi. Najazd na Mołdawię doprowadził do odwetowego najazdu wojsk tureckich, którego kulminacją był atak na obóz wojsk polskich i litewskich pod Chocimiem w 1621 roku.
Po śmierci hetmana komnaty w pałacu w Żółkwi pozostały nienaruszone, w takim stanie jak za jego życia. Znajdowały się tam zarówno rzeczy osobiste, jak i zbroja, broń czy ofiarowana mu przez papieża buława. Umieszczono tam również skrwawione szaty, które nosił w chwili śmierci; nad łożem wisiała kopia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej. Z chwilą wykupienia ciała z rąk tureckich, z polecenia wdowy przed obrazem nieustannie paliła się lampa.
Ostatecznie ciało hetmana złożono w krypcie kolegiaty pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny oraz św. Wawrzyńca Męczennika i Stanisława w rodzinnej Żółkwi. Na nagrobku umieszczono łaciński cytat Exoriare aliquis nostris ex ossibus ultor.Berezówka to niewielka miejscowość przy Dniestrze po stronie mołdawskiej. Po przeciwnej stronie znajduje się Mohylew Podolski.
Słowo Polskie za: PPnW, 14 października 2021 r.
