Z mojej inicjatywy postanowiłem umieścić informacyjną tablicę przy grobie polskich żołnierzy, którzy polegli w walce z konnicą Budionnego w czasie obrony fortu Zahorce przed bolszewikami w dniach 7-21 lipca 1920 roku.
Jej celem jest umieszczenie informacji w języku polskim i ukraińskim przy zbiorowym grobie w celu informowania turystów i innych gości, którzy przyjeżdżają zwiedzać fort. To będzie ostatni ostatni czwarty etap zagospodarowania terenu przy grobie żołnierzy polskich.
Przez dziesiątki lat miejsce pochówku znajdowało się w zaniedbanym stanie. 7 lipca 2020 r. członkowie Płastuńskiego Ośrodka nr 33 im. Samczuka pod opieką duchowego opiekuna „płastunów: o. Witalija Porowczuka oraz harcerze z Łodzi wraz z szefem harcerskiego hufca „Wołyń” Aleksandrem Radicą za Zdołbunowa i dyrektorem Centrum Dialogu Kostiuchiwka – Jarkiem Góreckim wzięli udział porządkowaniu terenu w pobliżu mogiły żołnierzy majora Wiktora Matczyńskiego oraz postawili na mogile drewniany krzyż.
W okresie 7-12 lipca twierdza pełniła rolę fortu zaporowego w luce, która utworzyła się między polskimi armiami : 2-gą i 6-tą, o szerokości 60 kilometrów. Utrzymywała kontrolę przejścia przez rzekę Ikwę, linię kolejową Dubno-Radziwiłłów, szosę do m. Brody oraz broniła się własnymi siłami po zajęciu Dubna przez budionowców. W drugim okresie 13-18 lipca Zahorce pełniło funkcję głównego ogniska obrony oraz podstawę wszystkich kontrnatarć polskich żołnierzy 18 dywizji piechot, pokazując dobry przykład współdziałania fortyfikacji stałej z manewrującym wojskiem . W trzecim okresie 19-21 lipca załoga fortu ułatwiła odwrót żołnierzom 18 dywizji piechoty.
Wieczorem 21 lipca 1920 reszta obrońców twierdzy z Wiktorem Matczyńskim na czele podeszła niezauważona do toru kolejowego. Stąd uderzyli w kierunku na Radziwiłłów-Brody i wykorzystując zaskoczenie, przerwali pierścień oblegających bolszewików.
W połowie czerwca 1924 w Dubnie odbyły się uroczystości żałobne. W miejscowym kościele farnym odsłonięto marmurową tablicę pamiątkową, poświęconą poległym żołnierzom, które walczyli przy obronie fortu Zahorce.
Sergij Porowczuk, mw, 22 lipca 2022 r.
