Posiłek lotników 17 Eskadry Wywiadowczej, Płoskirów 1920 r. Fot. https://wojsko2rpfoto.wordpress.com
Po zwycięstwach nad bolszewikami ostatnie oddziały Wojska Polskiego wycofywały się z terenów obecnego obwodu w listopadzie 1920 roku.
Działania wojenne 12-go pułku artylerii polowej skończyły się 15 listopada. Dywizjony wróciły do Małopolski. Dywizjon I pod dowództwem majora Szulca przeszedł przez Krasi¬łów do Bazalji, skąd po krótkim odpoczynku przez Awratyn — Orzechowce—Hołodki—Zbaraż — Tarnopol przeszedł do rejonu Myszkowiec — Ostrów — Bucniów na kwatery, gdzie pozostawał do dnia 10 czerwca 1921 roku, przeprowadzając jednocześnie z innemi dywizjonami demobilizację oficerów, szeregowych, koni i materiału, po czym 10 lipca tegoż roku odszedł transportami kolejowymi do Złoczowa.
Dywizjon II pod dowództwem majora Rojka odszedł z Kuźmina przez Medysówkę — Białozórkę — Wyszog’ródek -— Zbaraż — Tarnopol do Mikuliniec, zajmując kwatery we wsi Ładyczyn — Łuczka, poczem 26 październiika 1921 roku przeszedł do Tarnopola, skąd odjechał transportami kolejowymi do Stanisławowa, wchodząc w skład formującego się 11-go pułku artylerji polowej, jako II dywizjon.
9-a baterja III dywizjonu z rejonu Starokoinstantynowa przeszła 20 listopada do Bazalji, gdzie pozostawała kilka dni, po czym przemaszerowała do Kołodziejówki w dniu 29 listopada i tu połączyła się z III dywizjonem.
Postój w tym obszarze trwał do dnia 10 lipca 1921 roku, poczem dywizjon przeszedł w rejon Gaje Wielkie, skąd z początkiem grudnia 1921 roku przybył do Złoczowa. Wkrótce I i III dywizjony wydzieliły po jednej baterii na utworzenie II dywizjonu, przez co powstały w pułku trzy dywizjony, po dwie baterje w każdym. Baterja zapasowa pułku, utworzona w sierpniu 1919 roku we Lwowie, przybyła również do Złoczowa, jako stałego miejsca postoju pułku. W grudniu 1921 roku dowódcą pułku został mianowany podpułkownik Otton Axmann.
Informacja:
Tym fragmentem kończymy publikowanie historii walk 12 pułku artylerii WP w 1920 roku na Podolu – od Wołoczysk do Wapniarki, która odzwierciedla ogólną sytuację na froncie w tym okresie oraz współpracę z sojuszniczą armią ukraińską.
Słowo Polskie za: Stanisław Turek, 1928 r., Warszawa, 5 września 2020 r.
