21 września, w Machnówce, położonej w rejonie koziatyńskim obwodu winnickiego, po raz pierwszy odbędzie się festiwal poświęcony Tomaszowi Padurze, poecie i kompozytorowi, autorowi m.in. popularnej piosenki biesiadnej „Hej, sokoły”.
To właśnie ten utwór nadał nazwę festiwalowi, który odbędzie się w Machnówce. Impreza organizowana jest przez Centrum Medialne “Własno” przy wsparciu Ministerstwa Kultury Ukrainy, Ukraińskiego Funduszu Kulturalnego, władz lokalnych i regionalnych.
Podczas festiwalu goście poznają ciekawostki z życia i twórczości ukraińsko-polskiego poety-torbanisty i podróżnika. W festiwalu wezmą udział także goście z Polski, przedstawiciele grup rekonstrukcyjnych, znane zespoły artystyczne.
Kim jest Tomasz Tymko Padura?
Tomasz Padura herbu Sas — ukraińsko-polski poeta, autor tekstów, kobziarz-torbanista, aktywny uczestnik Powstania Listopadowego z XIX wieku. Jego piosenka “Hej, sokoły!” jest bardzo popularna jest w Polsce, na Ukrainie, Białorusi i w innych krajach słowiańskich. „Hej, Sokoły” wykonują zarówno amatorzy, jak i zawodowi artyści, grupy folklorystyczne, i zespoły rockowe.
Padura urodził się w 1801 roku w Ilińcach na Podolu. Większość życia spędził na Koziatyńsczyźnie, studiował w Winnicy, Kamieńcu oraz Berdyczowie. Zmarł w Koziatyniu i został pochowany we wsi Machnówka.
Kozaczyznę Tomasz Padura opiewał prostymi, ale błyskotliwymi słowami, często – latynką. Śpiewając swoje pieśni przy w akompaniamencie kobzy, liry i torbanu, prowadził kozaków aktywną politykę informacyjną zachęcając do walki z Polakami przeciwko rosyjskim zaborcom, którzy okupowali Podole pod koniec XVIII wieku.
Tomasz Tymko Padura zdawał sobie sprawę, że ucisk Moskwy musi zostać obalony, i to tylko z powodu zjednoczonej ukraińsko-polskiej formacji wojskowej. Dlatego poeta podróżował po wioskach i stanach kozackich z pieśniowymi kazaniami propagandowymi.
Piosenka “Hej, Sokoły!”
Ta piosenka jest pomostem pomiędzy przeszłością a teraźniejszością, między narodem polskim i ukraińskim. Dziś to ona pomaga przywrócić nazwisko autora i inne jego piosenki, zapomniane przez prawie 150 lat!
21 września „Hej, Sokoły” i inne piosenki Padury, w tym – mało znane zabrzmią w Machnowce. Dziesiątki zespołów folklorystycznych i znanych ukraińskich zespołów rockowych przypomną je w ramach koncertu świątecznego.
Według kierownika projektu Olgi Malinówskiej w Machnówce odbędzie się cały szereg wydarzeń:
Otwarcie Centrum Kultury i Turystyki im. T. Padury
21 września w Machnówce zostanie otwarte „Centrum Kultury i Turystyki Tymka Padury”. Machnówka stała się rajem dla poety i muzyka, który mieszkał tu przez 30 lat w domu, kupionym przez jego rodzinę za pieniądze starszego brata Józefa.
Tymko Padura zmarł jako ostatni z rodziny w wieku 71 lat i został pochowany w tej samej wiosce na cmentarzu katolickim.
W Centrum Kultury i Turystyki można będzie dowiedzieć się więcej o postaci poety, a także o różnych wydarzeniach, które zostaną stworzone na jego cześć i zobaczyć szereg unikatowych pamiątek z nim związanych.
Książka o Tymkowi Padurze
W Koziatyniu mieszka autor książki o Tymkowi Padurze Mykoła Kupczyk, który odnalazł grób poety, usystematyzował wszystkie informacje o nim i przygotował w ramach projektu książkę biograficzną “Drogami Tomasza Padury”. Książka zawiera informacje o życiu i twórczości poety, a także niezwykle interesujące historie, które przytrafiły się muzykowi. Publikacja poświęcona będzie Pierwszemu Międzynarodowemu Festiwalowi “Hej sokoły!”, podczas którego książka zostanie zaprezentowana.
Pierwszy Międzynarodowy Festiwal “Hej sokoły!”
Międzynarodowy Festiwal “Hej sokoły!” stanie się główną promocją projektu.
Organizatorzy festiwalu planują przyciągnąć dużą liczbę uczestników, w tym amatorów i profesjonalistów, wykonawców folklorystycznych i zespoły rockowe. Artyści i zespoły ludowe wystąpią na scenie w porze dziennej, a wieczorem otwarta zostanie scena rockowa z udziałem zespołów i artystów wykorzystujących unikalne starożytne instrumenty ludowe we współczesnych aranżacjach.
Po raz pierwszy artyści dodali do swojego repertuaru zapomniane utwory poety, które nie były wykonywane publicznie od ponad 150 lat! Wieczorną scenę rozświetlą zespoły “Miodowy Piołun”, “Sheroki Lan”, “Huljajgorod GG” i “Czumacki Szlak”.
Jednym z głównych atrakcji koncertu staną się występy muzyków grających na starożytnych instrumentach. W utworach ludowych i rockowych zabrzmią liry, kobza, torban, dudy i inne ukraińskie instrumenty ludowe.
Film o Tomaszu Padurze
Przed koncertem wieczornym zostanie zaprezentowany film o Padurze. Dzięki profesjonalnym zdjęciom i zaangażowaniu aktorów będzie można zanurzyć się w atmosferze dziewiętnastego wieku i zobaczyć, kim naprawdę był Padura. Później film zostanie opublikowany na YouTube w języku ukraińskim i polskim, żeby jego mogli obejrzeć wszyscy zainteresowani.
Dla gości festiwalu organizatorzy projektu przygotowali również ciekawe strefy do robienia zdjęć, w których można będzie zapoznać się z tematami ukraińskich kozaków, życia na wsi, pracy piekarni, polskiej armii, sztuki ludowej i instrumentów muzycznych.
Podczas festiwalu uruchomiona zostanie akcja haftująca portret Tymka Padury, do którego każdy może dołączyć. W przyszłości portret zostanie umieszczony w Centrum Kultury i Turystyki, gdzie turyści i goście mogą również wykonać na nim niezapomniane szwy.
Zwieńczeniem festiwalu będzie flashmob i nagranie najpopularniejszego wykonania piosenki “Hej, sokoły!”. Uczestnicy i goście festiwalu mogą do tego dołączyć.
Festiwal rozpocznie się 21 wrześnie w południe i potrwa do północy:
Program uroczystości:
12.00 – 12.30 – Upamiętnienie poety przy jego grobie na polskim cmentarzu w Machnówce.
13.00 – 13.30 prezentacja książki “Droga Tomasza Padury” oraz sesja autograficzna autora książki Mykoły Kupczyka
14.00 – 18.00 – występy zespołów amatorskich rejonu koziatyńskiego i obwodów winnickiego i żytomierskiego.
18.00 – 18.15 – najliczniejsze wspólne wykonanie przez wszystkie zespoły utworu“Hej, sokoły!”
18.15 – 19.30 – występy autorów tekstów, kobziarzy, torbanistów i innych muzyków.
19.30 – 20.00 – prezentacja filmu o życiu i twórczości Tymka Padury.
20.00 – 24.00 – występy grup rockowych “Miodowy Piołun”, “Sheroki Lan”, “Huljajgorod GG” i “Chumacki Szlach” i inne.
Słowo Polskie, 12 września 2019 r.
lp
