Jesteś tutaj: Home » AKTUALNOŚCI » Różne » Stosunki polsko-ukraińskie » Biogramy inicjatorów polsko-ukraińskiego sojuszu militarnego 1920 roku. Symon Petlura (1879-1926)

Biogramy inicjatorów polsko-ukraińskiego sojuszu militarnego 1920 roku. Symon Petlura (1879-1926)

Symon Petlura, urodził się w Połtawie w rodzinie o tradycjach kozackich. Początkowo uczęszczał do Seminarium Duchownego w tym mieście, skąd został wyrzucony w 1901 roku za obronę patriotycznego wystąpienia uczniów w duchu ukraińskim. W 1900 roku wstąpił do Ukraińskiej Partii Rewolucyjnej, by uniknąć aresztowania jesienią 1902 przeniósł się do Jekaterynodaru na Kubaniu, gdzie pracował jako nauczyciel.

Za zaangażowanie w działalność partyjną został w grudniu 1903 roku aresztowany, po zwolnieniu wyjechał do Lwowa, gdzie nadal prowadził aktywną działalność polityczną, wydając między innymi miesięcznik „Selianyn”. W 1905 roku, po ogłoszeniu amnestii wrócił do Kijowa. Od 1906 roku wydawał w Petersburgu socjalistyczny miesięcznik „Wilna Ukraina”. Od 1905 r. działał w Ukraińskiej Socjal-Demokratycznej Partii Robotniczej, współpracując z prasą tej partii – w latach 1912-1917 redagował pismo w języku rosyjskim „Ukrainskaja Żyzń”. Petlura był działaczem umiarkowanym, łącząc lewicowe poglądy z patriotyzmem ukraińskim i przekonaniem o konieczności istnienia odrębnego państwa ukraińskiego.

W czasie I wojny światowej działał we Wszechrosyjskim Związku Ziemstw i Miast, organizacji niosącej pomoc żołnierzom. W związku z tą aktywnością, po rewolucji lutowej w Rosji Petlura został wybrany przewodniczącym Ukraińskiego Komitetu Wojskowego Frontu Zachodniego i był delegatem na I Ukraiński Kongres Wojskowy w maju 1917, na którym został wybrany przewodniczącym Ukraińskiego Generalnego Komitetu Wojskowego. W czerwcu 1917 roku objął funkcję sekretarza generalnego spraw wojskowych w Sekretariacie Generalnym Centralnej Rady. Na tym stanowisku rozpoczął z dużą energią organizowanie ukraińskich oddziałów wojskowych. Skonfliktowany z kierownictwem Centralnej Rady odszedł ze stanowiska w styczniu 1918 roku, rozpoczynając organizację na Ukrainie Hajdamackiego Kosza Słobodzkiej Ukrainy. Po ustanowieniu hetmanatu przez Pawła Skoropadskiego znalazł się w opozycji, przez kilka miesięcy był aresztowany. W listopadzie 1918 stanął na czele powstania przeciw Skoropadskiemu.

Po zajęciu w grudniu 1918 Kijowa Petlura wszedł w skład rządzącego odrodzoną URL Dyrektoriatu obejmując dowództwo armii republiki, jako Główny Ataman. Od 1919, po odsunięciu Wołodymyra Wynnyczenki do 1920 był prezesem Dyrektoriatu Ukraińskiej Republiki Ludowej. Od grudnia 1919 roku przebywał w Polsce, prowadząc rokowania z Józefem Piłsudskim co do współpracy polsko-ukraińskiej. 21 kwietnia 1920 roku zawarł układ sojuszniczy z Polską. W obliczu zwycięskiej ofensywy wojsk sowieckich, Petlura zachował lojalność wobec Polski, podejmując jedynie działania na rzecz uzyskania zgody Polski na przyłączenie do Ukrainy Galicji Wschodniej.

Po zawarciu rozejmu polsko-sowieckiego, zdecydował o podjęciu próby zajęcia Ukrainy samodzielnie przez wojska URL. Po niepowodzeniu tej inicjatywy, a następnie II Pochodu Zimowego, przebywał do grudnia 1923 roku w Polsce, a następnie w Budapeszcie, Wiedniu, Genewie i w Paryżu. Zamordowany przez zamachowca Szolema Szwarcbarda 25 maja 1926 roku, z nakazu bolszewickich służb bezpieczeństwa został pochowany na paryskim cmentarzu Montparnasse.

Słowo Polskie, dobór materiałów dr. hab. Tadeusz Paweł Rutkowski, Michał Zarychta, 03.03.15 r.

Więcej na temat: Kontynuacja walki URL z bolszewikiem po Traktacie Ryskim, Odwrót polsko-ukraińskich sił z Kijowa, kontrofensywa pod Warszawą i zwycięstwo nad Niemnem, 95-lecie zawarcia konwencji wojskowej między Polską a Ukrainą