Z kolędą na Śląsku
Delegacja Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie po raz kolejny gościła na Śląsku.
18-20 stycznia w Będzinie odbył się Międzynarodowy Festiwal Kolęd i Pastorałek im. ks. Kazimierza Szwarlika. Organizatorami Festiwalu są Fundacja Ogólnopolski Festiwal Kolęd i Pastorałek (dyrektor ks. Piotr Pilśniak oraz Urząd Miejski i Starostwo Powiatowe w Będzinie. Festiwal realizowany jest w dużej mierze z pomocą wolontariuszy. Ponad sto osób, w tym wielu młodych, chętnie ofiaruje swoją pomoc i czas, wkładając siły w szerzenie idei festiwalowych. Głównym zadaniem festiwalu jest integracja międzyludzka, propagowanie wartości kulturalnych i chrześcijańskich wśród współczesnego społeczeństwa, których nośnikiem są tradycyjne polskie kolędy i pastorałki.
Finalistów oceniało jury w składzie: prof. Marta Kierska-Witczak – Akademia Muzyczna we Wrocławiu, ks. dr Zenon Kołodziejczak – Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie i Instytut Teologiczny w Łodzi, dr Michał Sławecki – Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie.
W festiwalu wzięło udział około 2 tysiące podmiotów wykonawczych (łącznie przeszło 20 tysięcy osób). Przesłuchania organizowane były w 36 ośrodkach eliminacyjnych, 2 na Ukrainie (w Żytomierzu-Korosteniu, oraz w Równem) a także w białoruskich Baranowiczach. Dzięki temu festiwal stał największą tego typu imprezą w Polsce.
Podczas koncertu galowego w Sanktuarium Polskiej Golgoty Wschodu na będzińskim osiedlu Syberka wręczono dyplomy, wyróżnienia i atrakcyjne nagrody w kilku kategoriach. Najważniejszą z nich – Grand Prix, otrzymał zespół wokalno-instrumentalny „Śpiewająca Rodzinka” z Wiejskiego Domu Kultury w Gorzycach. Polskie zespoły z Ukrainy otrzymały wyróżnienia – zespół wokalny „Jaskółeczka” (kierownik p. Dina Chalimonczuk) ze Związku Polaków na Ukrainie Oddział w Olewsku, p. Iryna Nawojewa z Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie. Zespół wokalny „Srebrne Głosy” (kierownik p. Irena Godna) z Winnickiego Kulturalno-Oświatowego Związku Polaków zajął III miejsce. Trio Braci Medyńskich z parafii pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Równem na Ukrainie: Paweł, Jakub i Jan wywalczyli II miejsce.
Organizowany w Będzinie Festiwal Kolęd i Pastorałek to, zdaniem wielu osób, największe i najbardziej prestiżowe wydarzenie tego typu w Polsce. Tegoroczna edycja Festiwalu, podobnie jak w latach ubiegłych była prawdziwą muzyczną ucztą, ponieważ wielu artystów prezentowało bardzo wysoki poziom wykonawczy.
Członków zespołów biorących udział w Festiwalu bardzo serdecznie i gościnnie przyjmowano przez rodziny w Czeladzi. Wszyscy artyści z Ukrainy czuli się tam, jak we własnym domu, otoczeni opieką i życzliwością. Na podziękowanie zespoły z Ukrainy podarowały gospodarzom kilka kolęd w języku polskim i ukraińskim, które zabrzmiały majestatycznie w kościele pw. Matki Bożej Bolesnej (proboszcz ks. Józef Handerek). Nasi kolędnicy postarali się również o piękną oprawę muzyczną do liturgii Mszy Św.
Delegacja z obwodu żytomierskiego odwiedziła gmach Sejmu Śląskiego oraz spotkała się z Wicewojewodą Śląskim Stanisławem Dąbrową. Pani W. Laskowska-Szczur z upoważnienia żytomierskich władz obwodowych, przedstawiła historię i potencjał regionu, możliwości współpracy między Żytomierską Obwodową Radą a Województwem Śląskim, zapewniając o wielkim zainteresowaniu ze strony ukraińskiej. Pani D. Chalimonczuk zapoznała przyjaciół z Polski z Olewskiem, uroczym powiatowym miastem na Polesiu. Pan S. Dąbrowa zaznaczył, że podpisanie porozumienia pomiedzy Żytomierszczyzną a Śląskiem jest oczekiwane w najbliższym czasie. Potwierdził również zamiar nawiązania współpracy pomiędzy Olewskiem i gminą Toszek ze Śląska.
Kolędnicy z Żytomierza
Artyści z Polesia i Podola, w ramach projektu „Kolędnicy z Żytomierza”, zaśpiewali w kilku miastach polskie kolędy i pieśni bożonarodzeniowe. Koncerty odbyły się w Radzionkowie, Koszęcinie, Toszku, Zabrzu i Bytomiu, a honorowego patronatu udzielili: Damian Bartyla – Prezydent Bytomia, Stanisław Dąbrowa – I Wicewojewoda Śląski, Andrzej Misiołek – Senator Rzeczypospolitej Polskiej.
Poza uczestnictwem w festiwalu kolęd Polacy z Ukrainy przeżyli szereg niezapomnianych spotkań ze Ślązakami. Program kulturalno-oświatowy na Ślasku był napięty i owocny zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych z Żytomierszczyzny i Podola, i został wspaniale przygotowany przez pana Zygmunta Wilka przy wsparciu pana Marszałka Województwa Śląskiego Adama Matusiewicza.
Po koncercie w Radzionkowie artyści mieli okazję zapoznać się z Zespołem Pieśni i Tańca „Mały Śląsk”. Młodzież zwiedziła również Muzeum Chleba, w którym nieomal namacalnie przekonała się o tym, jak trudny i złożony jest cykl produkcyjny pieczenia najważniejszego posiłku człowieka. Ekspozycja bogatych zbiorów muzealnych skierowana jest szczególnie do młodzieży. Niezwykłe było to, że zwiedzający mogli na miejscu własnoręcznie uformować bochenki i je upiec. Właśnie dlatego zwiedzanie było prawdziwą atrakcją i przybliżyło ciężką pracę rolników i piekarzy. Muzeum to uczy młodzież darzyć chleb takim szacunkiem, aby, jak powiada poeta „każdą jego kruszynę podnieść z ziemi przez uszanowanie dla darów nieba”.
Żytomierskie kolędowanie w Koszęcinie odbyło się na scenie pawilonu im. Elwiry Kamińskiej w siedzibie Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”. W wyjątkowych aranżacjach zabrzmiały polskie i ukraińskie kolędy oraz inne utwory bożonarodzeniowe. Wszyscy kolędnicy dostąpili wielkiego zaszczytu mieszkając w hotelu „Śląska”, który w bieżącym roku obchodzi jubileusz 60-lecia pracy twórczej.
Program pobytu był tak opracowany przez p. Z. Wilka, aby gości z Ukrainy mogli jak najwięcej zobaczyć, również w innych powiatach. W powiecie gliwickim wszyscy z wielkim zainteresowaniem zwiedzali Zespół Pałacowo-Parkowy w Pławniowicach i zamek w Toszku. Po tej lekcji historii dzieci udały się do miejscowej szkoły na spotkanie z uczniami, zaś samorządowcy z Toszka zorganizowali przyjęcie dla oficjalnej delegacji z Żytomierszczyzny. W Nadleśnictwie Rudziniec można było nie tylko przejść się przyrodniczą ścieżką edukacyjną, usłyszeć dźwięki rogu obwieszczającego polowanie, ale także skorzystać z miłego poczęstunku. Wieczór należał już do nadzwyczaj gościnnego właściciela gospodarstwa agroturystycznego „Rancho” w Proboszczowicach, p. K. Kiełbasy.
Niezwykłym przeżyciem było zwiedzanie zabytkowej Kopalni Guido w Zabrzu. W tzw. Komorze Badawczej K8, z której urządzono niesamowitą pod każdym względem salę koncertową, w wykonaniu artystów z Ukrainy odbył się koncert kolęd i pastorałek „Hej Kolęda, Kolęda”. Publiczność dopisała w stu procentach. Wielu mieszkańców Śląska przeżywa autentyczną nostalgię za Kresami, w wielu oczach pojawiły się łzy, gdy rozbrzmiewały kolędy i pastorałki śpiewane przez zespoły Polaków z Ukrainy.
„Jeszcze nigdy nie śpiewałam kolęd na głębokości 320 metrów pod ziemią. – mówiła p. Iryna Nawojewa. Ale gdy zobaczyłam salę oraz widzów, o wszystkim zapomniałam! Śpiewałam z głębi serca!” Publiczność gorąco przyjmowała polskie, ukraińskie i angielskie kolędy.
Wszystkie koncerty były prowadzone przez p. prezes W. Laskowską-Szczur, która powiedziała: „Co roku z radością odwiedzamy Polskę i za każdym razem spotykamy się z bardzo ciepłym przyjęciem. Państwa liczne przybycie na koncert to dla nas prawdziwa nobilitacja.”
Ostatnim występem w tournée „Kolędników z Żytomierza” był koncert „Hej Kolęda, Kolęda!” w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu. Honorowymi gośćmi na koncercie byli Marszałek Województwa Śląskiego Mirosław Sekuła, Senator RP Andrzej Misiołek, prezydent Bytomia Damian Bartyla, przewodnicząca Rady Miejskiej Bytomia Danuta Skalska. Koncerty w Bytomiu stały się piękną tradycją, która łączy przyjaciół oraz Rodaków z Kresów. Sala Gorczyckiego zebrała nie tylko mieszkańców Bytomia, ale także wiele osób z całej Polski. Niekiedy były to miłe i zaskakujące spotkania, nawet z ludźmi, którzy przez kilka miesięcy pracowali w Żytomierzu jako wolontariusze. Program koncertu obejmował nie tylko kolędy. W drugiej części bowiem wszystkich gości ujęły stare pieśni ludowe, śpiewane po polsku i po ukraińsku, a prawdziwym aplauzem nagrodzone zostały popularne polskie przeboje, wykonane przez zespoły „Jaskółeczka”, „Srebrne głosy”, „Ażur”, Dinę Chalimonczuk, Irenę Nawojewą i Halinę Dowbycz. Koncert był wyjątkowy! Wzruszona pięknym śpiewem publiczność bytomska na stojąco oklaskiwała wykonawców, dziekując za piękny wieczór.
Skąd na Śląsku takie zainteresowanie kulturą Kresów? Otóż po II wojnie światowej wielka liczba repatriantów zza Buga została przesiedlona właśnie na Śląsk. Koncerty kolęd w wykonaniu zespołów z Ukrainy zawsze cieszą się się niesłabnącą popularnością i są żywym dowodem na to, że integracja kulturalna pomiędzy Śląskiem Polakami mieszkającymi na Ukrainie przyniesie z pewnością wiele wspaniałych owoców.
Pobyt na Śląsku zbliżył ludzi, umożliwił nawiązanie wzajemnych relacji. Wszystkim organizatorom naszego pobytu na gościnnej ziemi śląskiej składamy serdeczne podziękowania.
Słowa wdzięczności kierujemy pod adresem organizatorów Międzynarodowego Festiwalu Kolęd i Pastorałek w Będzinie oraz IV edycji programu „Kolędnicy z Żytomierza”
Gorące podziękowania składamy także na ręce radnego Sejmiku Śląskiego III kadencji, p. Zygmunta Wilka, oraz wszystkim współorganizatorom i ofiarodawcom pobytu delegacji z Ukrainy na Śląsku.
Wiktoria Laskowska-Szczur, Żytomierz
Zdjęcia z wyjazdu żytomierzan na Śląsk
{morfeo 270}
