W Soborze św. Jura we Lwowie w sobotę, 1 kwietnia, odbyła się prezentacja historyko-dokumentalnego albumu „Błogosławiony archimandryta Klemens (Kazimierz hrabia Szeptycki). Listy do rodzonego brata Stanisława hrabiego Szeptyckiego i rodziny”.
Korespondencja jako gatunek zazwyczaj najlepiej ukazuje świat wewnętrzny człowieka. Listy te ukazują nie tylko mało znane fakty z życia rodziny Szeptyckich i relacje między braćmi, dziećmi Jana i Zofii Szeptyckich, lecz także wspaniałą duszę błogosławionego archimandryty Klemensa, którą ten przeniósł przez całe życie. Zadziwia to, że mimo różnych negatywnych wydarzeń, nikogo nie oskarżał, nie oceniał i nie krytykował.
O tym powiedział greckokatolicki metropolita Lwowski jego ekscelencja bp Igor (Wozniak), od błogosławieństwa którego właściwie zaczęła się prezentacja tej wyjątkowej publikacji, zawierającej ponad 200 zdjęć rodzinnych Szeptyckich oraz listy, ukazujące osobę rodzonego brata metropolity Andrzeja – błogosławionego Klemensa. Przedmową do publikacji słały się wspomnienia s. Wandy, córki Aleksandra hrabiego Szeptyckiego i bratanicy o. Klemensa i metropolity Andrzeja Szeptyckich.
„Wyjątkowość tych listów jest w tym, że rzucają światło nie tylko na klasztorny okres życia archimandryty Klemensa Szeptyckiego, ale również na świecki, kiedy to w poważnych galicyjskich gronach znano go jako Kazimierza hrabiego Szeptyckiego. Listy również po części wyjaśniają powód wybrania przez niego stanu zakonnego w dość dojrzałym wieku”, – zaznaczył kierownik Centrum Postulacyjnego klasztorów Reguły Studyckiej, przeor Świętoiwanowskiej Ławry Reguły Studyckiej UKGK, redaktor listów i publikacji o. Justyn (Bojko).
Opowiedział, że odnalazł te listy całkiem przez przypadek we Włoszech w klasztorze św. Teodora Studyty „Studion”, niedaleko Rzymu w Castel Gandolfo. Listy obejmują dość duży okres życia błogosławionego Klemensa – od 1881 do 1945 roku. Większość z nich – do brata Stanisława Szeptyckiego, generała Wolska Polskiego.
W oryginale listy zostały napisane w języku polskim, natomiast na język ukraiński przetłumaczył je oraz uzupełnił publikację w przypisy dr Iwan Matkowski. Zaznaczył, że w listach Kazimierz Szeptycki (o. Klemens) szczegółowo opisuje swojemu bratu Stanisławowi, attache wojskowemu imperium austrowęgierskiego na Dalekim Wschodzie w Mandżurii, ostatnie lata ich rodziców oraz śmierć matki – Zofii Szeptyckiej. Dowiadujemy się z nich o powodach pójścia do klasztoru autora oraz pobytu w klasztorze na Bałkanach. W niezwykle interesujący sposób opisano okres międzywojenny w życiu rodziny i fakty, związane z działalnością brata – metropolity Andrzeja. Cennymi dokumentami rodziny są wspomnienia o odwiedzeniu Przyłbic po zabójstwie brata Leona przez żołnierzy w czasie pierwszej radzieckiej okupacji Galicji. Czytamy zeznania świadka wydarzeń 1941 roku we Lwowie – zabójstwa więźniów podczas odwrotu bolszewików po wypowiedzeniu przez Niemcy wojny ZSRR.
„Mamy nadzieję, że listy o. Klemensa do rodziny, ułożone przeze mnie wspólnie z o. Justynem (Jurijem Bojką) wraz z ilustracjami niepublikowanych dotychczas zdjęć rodziny Szeptyckich, przybliżą Ukraińcom i przedstawicielom innych narodów postać Kazimierza hrabiego Szeptyckiego z Przyłbic, który został męczennikiem o. Klemensem, oraz umożliwią nam poznanie tej wielkiej osoby i spojrzenie na świat jego oczami i sercem”, – zaznaczył Iwan Matkowski.
Oprawy graficznej i artystycznej publikacji dokonała lwowska malarka Łesia Kwyk, redakcji literackiej – Wasyl Łaba, Gałyna Tereszczuk, Iwanna Matkowska.
W albumie wykorzystano zdjęcia ze zbiorów „Archiwum Szeptyckich” (Polska), o. Justyna (Jurij Bojko), Iwana Matkowskiego, Łesi Kwyk, Romana Metelskiego, „Narodowego Archiwum Cyfrowego” (Polska), Muzeum Narodowego w Warszawie (Polska), Cyfrowej Biblioteki Narodowej Polona (CBN) (Polska) – wiele z nich ukaże się po raz pierwszy.
Album historyko-dokumentalny przygotowano do publikacji we współpracy z kościelnymi instytucjami i organizacjami: Świętoiwanowską Ławrą Reguły Studyckiej UKGK, Centrum Postulacyjnym Klasztorów Reguły Studyckiej UKGK, Fundacją Rodu Szeptyckich, Radą Społeczną „Święty Jur”.
Irena Rudnicka na podstawie informacji ukraińskich mediów, 08.04.17 r.
Informacja
Błogosławiony męczennik Klemens (Kazimierz Szeptycki) urodził się 17 listopada 1869 roku w miejscowości Przyłbice w rodzinie Jana i Zofii Szeptyckich. Był szóstym dzieckiem w rodzinie. W 1892 roku zdobył tytuł doktora prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Prowadził działalność adwokacką i polityczną, m.in. w latach 1900-1907 był posłem do parlamentu austriackiego, współtwórca „Ogólnej austriackiej ustawy o lasach”.
W 1911 roku w wieku 43 lat wstąpił do klasztoru. W roku 1918 został przeorem klasztoru w Uniowie, a od roku 1926 ihumenem Studytów Ławry Wniebowzięcia NMP w Uniowie. W 1927 roku na ziemiach tzw. Kajzerwaldu we Lwowie założył Świętoiwanowską Ławrę Reguły Studyckiej.
W latach 1936–1937, wspólnie z bratem, metropolitą Andrzejem Szeptyckim, ułożył reguły dla zakonników Reguły Studyckiej, znaną także jako „Typikon”, aprobowaną przez papieża Piusa XII. Odegrał ważną rolę w tworzeniu i kształtowaniu życia zakonnego Kościoła Greckokatolickiego. W 1939 roku tajnie mianowany przez metropolitę Andrzeja Szeptyckiego na egzarchę Rosji i Syberii.
W czasie drugiej wojny światowej uratował kilkaset żydowskich, polskich i ukraińskich dzieci. Zamordowany przez Sowietóq w 1951 roku w więzieniu we Włodzimierzu. W 1966 r. pośmiertnie został uhonorowany medalem „Sprawiedliwy wśród narodów świata” za ocalenie Żydów w czasie Holocaustu. Ojciec Klemens Szeptycki beatyfikowany przez papieża Jana Pawła II 27 czerwca 2001 roku we Lwowie podczas oficjalnej wizyty Ojca Świętego na Ukrainie.
Stanisław Szeptycki urodził się 3 listopada 1967 roku jako czwarty syn Jana i Zofii Szeptyckich. W 1888 ukończył Wojskową Akademię Techniczną w Austrii oraz otrzymał stopień wojskowy porucznika. W latach 1904-1905 był austriackim attache przy armii rosyjskiej w Mandżurii.
W 1914 roku awansował na naczelnika sztabu II korpusu na rosyjskim froncie. Kandydaturę Stanisława Szeptyckiego zaproponowano na dowódcę Ukraińskich Strzelców Siczowych. W latach 1916-1917 dowodził Polskimi Legionami Armii Austrowęgierskiej. W 1919 roku jako generał Wojska Polskiego obejmował stanowisko dowódcy frontu litewsko-białoruskiego w czasie wojny polsko-bolszewickiej.
W 1920 roku kierował obroną Warszawy podczas wtargnięcia kawalerii Budionnego do Polski. W 1923 roku został mianowany na ministra obrony Polski. Odznaczony najwyższymi wojskowymi odznaczeniami II Rzeczypospolitej.
