Niejednokrotnie zdarzało się tak, że nad rozwiązaniem bardzo ważnych dla ludzkości spraw jednocześnie pracowało kilka grup naukowców. Ten fenomen był szczególnie widoczny na początku XX wieku podczas gwałtownego rozwoju cywilizacyjnego. Wskutek niektórych sprzyjających okoliczności, prawie w tym samym czasie kilku wynalazców zastosowało fale radiowe dla przekazania informacji na odległość, inni w tym samym czasie wzbili się w powietrze na pierwszych prymitywnych samolotach.
Termin „Podolski Katyń” kilka razy pojawiał się na łamach ukraińskich oraz kresowych polskich gazet, morderstwo z zimną krwią kilkunastu tysięcy Ukraińców, Polaków oraz przedstawicieli innych narodowości w latach 1937-1938 rękami katów NKWD od czasu do czasu zaczyna obrastać w nowe fakty. Indywidualni ludzie a także poważne instytucje państwowe decydują się, by inwestować duże pieniądze w zbadanie motywów zbrodni na niewinnych ludziach oraz dążą do upamiętnienia takich miejsc, jak winnicki park rozrywki im. Maksyma Gorkiego – jednego z największych propagandzistów komunistycznej ideologii, przyjaciela Stalina.
18 października w winnickim Konsulacie Generalnym RP odbyło się niezwyczajne wydarzenie. Trzy całkowicie niezależne od siebie grupy badaczy mrocznego dziedzictwa ZSRR na terenie winnickiego parku kultury spotkały się i przedstawiły krótko swoje projekty oraz osiągnięcia.
Stowarzyszenie „Integracja. Europa-Wchód” oddelegowało na Ukrainę swojego przedstawiciela Krzysztofa Kalitę wraz z grupą polskich studentów w celu realizacji ambitnego projektu „Wołyń-Podole 1943”, dofinansowanego przez polski MSZ. Młodzi badacze od kilku tygodni jeździli po Wołyniu, spisywali relacje świadków, próbując znaleźć odpowiedź na pytanie – jak w przyszłości zapobiec tak tragicznym wydarzeniom, które miały miejsce w tym regionie, w latach 1943-44? Krzysztof Kalita opowiedział o współpracy z winnicką organizacją społeczną „Kreatyw” i jej kierowniczką, Oksaną Bondar, dzięki której do pracy nad badaniem przeszłości sprzed prawie 80 lat dołączyli się młodzi historycy z Ukrainy. W przeciągu następnych kilku tygodni Polacy razem z Ukraińcami będą wspólnie realizowali projekt „Wołyń-Podole 1943”. Pojednanie i porozumienie w trudnych sprawach – taki wspólny cel stawiają przed sobą przedstawiciele dwóch sąsiednich państw. Można wierzyć w to, że ten cel wcześniej czy później zostanie osiągnięty.
Udział w spotkaniu w konsulacie wziął także bardzo ciekawy gość z Kanady – Diana Skaja, która przyjechała do Winnicy, by przy współpracy z ambasadą RP tego północnoamerykańskiego państwa nakręcić film o makabrycznych zabójstwach w latach 1937-1938, podczas których z rąk NKWD zginął jej dziadek. Diana ma polskie oraz ormiańskie pochodzenie i dąży do uszanowania pamięci wszystkich ofiar politycznych represji na terenie Winnicy i nagłośnić tą sprawę na całym świecie.
Ostatnią trzecią grupę badaczy reprezentował Jerzy Wójcicki, inicjator upamiętnienia zniszczonego katolickiego cmentarza w Winnicy, który znajduje się pod dzisiejszym parkiem rozrywki oraz Polaków, zamordowanych przez funkcjonariuszy NKWD i pochowanych w masowych grobach na terenie tego samego parku. Prezes organizacji społecznej „Kresowiacy” opowiedział o akcji zbierania podpisów poparcia dla tego pomysłu, przeprowadzonej w ciągu ostatnich trzech tygodni oraz źródłach, z których on korzystał podczas szukania potrzebnej mu informacji.
Moderatorem dyskusji był konsul RP Damian Ciarciński. Zachęcał on do prezentowania swojego punktu widzenia przez wszystkich uczestników spotkania. A prezes „Konfederacji Polaków Podola” Jan Glińczewski akcentował, by uwierzytelniać postacie niektórych „pseudobohaterów” Ukrainy, którzy walcząc u boku nazistowskich Niemiec upodobnili się do katów z NKWD, mordując ludzi za przynależność do tej czy innej narodowości albo konfesji.
Pod koniec spotkania pojawiła się propozycja, by rezultaty badań prowadzonych przez niezależne zespoły badawcze podsumować w najbliższej przyszłości we wspólnym sprawozdaniu.
Organizatorem spotkania był KG RP w Winnicy.
Redakcja, bwp
Zdjęcia ze spotkania w konsulacie
{morfeo 432}
oraz wideo (pojawi się wkrótce)
{youtube}{/youtube}
