W Żytomierskim kościele katedralnym pw. św. Zofii odbył się koncert, poświęcony pamięci represjonowanych organistów.
Temat represji niepokoi społeczeństwo ukraińskie od dnia odzyskania przez Ukrainę niepodległości – w ciągu tego czasu dla badaczy otworzyły się archiwa, społeczeństwo poznało tysiące imion niewinnie pomordowanych mieszkańców naszego kraju. Owocnie w tym zakresie pracuje znany ukraiński krajoznawca, kierujący naukową redakcją grupy Żytomierskiego Obwodowego Kolegium Redakcyjnego Księgi „Zrehabilitowani przez historię” – Eugeniusz Timiriajew.
Dzięki jego niestrudzonej pracy w archiwach Żytomierza i Kijowa, Zarządu Służby Bezpieczeństwa Ukrainy Żytomierskiego obwodu odsłoniła się nieznana dotychczas, tragiczna karta w historii Żytomierszczyzny i Kościoła rzymskokatolickiego – do świadomości społeczeństwa wróciły z zapomnienia imiona organistów kościołów, którzy cierpieli za wiarę. Oto ich imiona: Józef Baszyński, Józef Żarski, Stefan Znajewski, Karol Śliwiński, Piotr Śliwiński, Zofia Śliwińska, Stanisław Słonina, Leopold Lewkowski, Lucjan Majewski, Karol Jasiński i inni.
Należy się spodziewać, że zrobiono dopiero pierwsze kroki w badaniu tego tematu, gdyż jak informuje E. Timiriajew, posiada on materiały o 51 represjonowanych duchownych Kościoła rzymskokatolickiego na Żytomierszczyźnie. W przyszłości planuje on razem z Ireną Kopoć (dr muzykologii, kierownik Zasłużonego dla Kultury Polskiej Kameralnego Zespołu im. Іgnacego Feliksa Dobrzyńskiego) i byłą Żytomierzanką, a obecnie wykładowcą Uniwersytetu Warszawskiego Elwirą Gilewicz, wydać opracowane materiały w formie książki w języku ukraińskim i polskim pt. „Oni cierpieli za wiarę” o żytomierskich organistach i katolickich duchownych.
Mamy nadzieję, że odezwą się krewni i bliscy represjonowanych wiernych, dzisiejsi organiści starszego pokolenia. Uzupełnią oni już istniejące materiały swoimi świadectwami o męczennikach za wiarę.
22 stycznia z inicjatywy Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie (prezes Wiktorii Laskowska – Szczur) przy wsparciu Senatu RP i Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” w żytomierskim kościele katedralnym pw. św. Zofii odbył się koncert, poświęcony pamięci organistów represjonowanych za czasów komunistycznych, w wykonaniu Zasłużonego dla Kultury Polskiej, Kameralnego Zespołu im. Іgnacego Feliksa Dobrzyńskiego.
Należy podkreślić, że artyści zespołu za szczególnie ważne uznają koncerty w kościołach.
Życie polskiej wspólnoty Żytomierszczyzny ściśle związane jest z Kościołem rzymskokatolickim. To właśnie Kościół sprawuje duchową opiekę nad ukraińskimi Polakami. Związek wraz z duchowieństwem organizuje koncerty z okazji Bożego Narodzenia i Wielkanocy oraz prowadzi sobotnio – niedzielne szkoły nauczania języka polskiego w przykościelnych salkach.
Wspomniany koncert był szczególnym, gdyż muzycy zadedykowali go swoim kolegom – kościelnym organistom, przeważnie Polakom, którzy szli do więzienia albo na śmierć nie wyrzekając się wiary i nikogo nie zdradzając. Ku czci ich pamięci zabrzmiały utwory, które przez wiele stuleci tradycyjnie wykonywano w kościołach, tworząc osobliwy gregoriański muzyczny kalendarz.
W Żytomierzu żyli i tworzyli polscy muzycy światowej sławy, wśród ich pianista i kompozytor Juliusz Zarębski. Mało kto wie, że w żytomierskim kościele katedralnym spoczywa jego serce, jak i to, że jeden z jego najwybitniejszych utworów „Kołysanka na skrzypce i fortepian” ma bezpośredni związek z Żytomierszczyzną. Melodię tej piosenki kompozytor usłyszał od swojej niani ze Staniszówki (wieś w pobliżu Żytomierza). Opublikował ją w Paryżu i zadedykował belgijskiemu skrzypkowi E. Sore. Ten przepiękny w swojej delikatności utwór zabrzmiał w kościele św. Zofii w pobliżu samotnego serca jego autora. W tym dniu dla licznie zgromadzonych katolików i gości w kościele zabrzmiały utwory Nielsa Wilhelma Gade, Georga Friedricha Händela, Georga Philippa Telemanna, Wolfganga Amadeusza Mozarta, Fritza Kreislera.
A.Piwowarski
Tlum. Dk. Dr J.Pawłowicz
Zdj. ŻOZPU
