Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa – to kościół rzymskokatolicki, znajdujący się przy ulicy Zahula 1 w Czerniowcach.
Z historii Jezuitów na Bukowinie i w Czerniowcach
Arcybiskup warszawski Zygmunt Szczęsny Feliński kupił w Czerniowcach dwa domy. W 1885 r. zwrócił się do prowincjała Towarzystwa Jezusowego o. Jackowskiego z zaproszeniem księży jezuitów do Czerniowiec, proponując jako miejsce zamieszkania jego posiadłości. Prowincjał przyjął propozycję i na początku września wysłał o. S. Tychowskiego do stolicy Bukowiny.
Dnia 3 września 1889 r. wraz z przybyciem nowego superiora o. Franciszka Eberharda zapadła decyzja o budowie kościoła. Ziemię podarowało miasto, jeszcze w tym samym roku postawiono fundamenty, a 7 czerwca 1891 r. arcybiskup lwowski Seweryn Morawski wraz z arcybiskupem Zygmuntem Szczęsnym Felińskim poświęcili kamień węgielny świątyni. Trzy lata później była już gotowa monumentalna budowla pięknego, neogotyckiego kościoła na planie krzyża. Architektem kościoła był mieszkaniec Czerniowec, profesor Leizner. Witraże wykonano w Grotowie (Bielsko-Biała). Polichromia była autorstwa Malera Kaschy z Mikołajewa, a ołtarz główny i ambona były dziełem austriackiego artysty Stuflessera. Organy wykonano w pracowni Riegera w Endorfie (Bienenbuettel, Niemcy). Wiosną 1894 r. z Edynburga (Wielka Brytania) sprowadzono trzy dzwony. Największy z nich nazwano „Serce Jezusa”. W dniu 25 września 1894 r. arcybiskup Seweryn Morawski poświęcił kościół.
Obok świątyni o. Eberhard zakupił od miasta ziemię na której postawił neogotycki budynek przeznaczony na rezydencję. Przeprowadzka do nowego domu odbyła się 27 października 1894 r.
Relacja z konsekracji świątyni w 1894 r.
„Nowy kościół w Czerniowcach pod wezwaniem Serca Jezusowego został z końcem października [powinno być września] 1894 r. uroczyście poświęcony przez arcybiskupa Morawskiego. We środę o godzinie 13 przybył do Czerniowiec abp Morawski ze Lwowa. Już na godzinę przed przybyciem do Czerniowiec, zgromadziły się obok rzymsko-katolickiego kościoła parafialnego deputacye stowarzyszeń ze sztandarami, cechy, bractwa, dzieci szkół miejskich, wychowanki zakładu sióstr Felicyanek i Sióstr Maryi, oraz tłumy ludu. Kościół przybrano flagami i zielenią. Członkowie obywatelskiego komitetu oraz liczne Duchowieństwo udali się w powozach na dworzec kolejowy, który również bardzo gustownie przybrano. Przybył też kierownik rządu krajowego hr. Goess, prezydent miasta p. Kochanowski w towarzystwie radców miejskich, szefowie urzędów itd.
Po przywitaniu przybyłego X. Arcybiskupa przez hr. Goessa, p. Kochanowskiego, Duchowieństwo i komitet obywatelski, ruszył długi korowód z powrotem do miasta wśród długiego szpaleru deputacyj i tysięcy ludu, przy odgłosie dzwonów świątyń katolickich.
Przed kościołem parafialnym przyjął Arcypasterza proboszcz X. Schmidt, na czele procesyi i wprowadził do świątyni. Towarzystwo śpiewu kościelnego wykonało na chórze „Ecce Sacerdos”. Po odprawieniu modlitw przy ołtarzu, X. Arcybiskup przemówił do rzeszy po niemiecku i po polsku i udzieliwszy błogosławieństwa, odjechał do domu oo. Jezuitów przy ulicy Ogrodowej. Po odprawieniu krótkiej modlitwy w kaplicy oo. Jezuitów, udał się dostojny gość do pomieszkania, gdzie mu się przedstawili: członkowie komitetu przyjęcia, przedstawiciel Wydziału krajowego baron Mustatza, wydziały: Towarzystwa dobroczynności, Czytelni polskiej, „Sokoła”, profesorowie Wszechnicy, oraz wiele osób prywatnych. Po południu o godzinie 4-tej [16.], ks. arcybiskup w asystencyi duchowieństwa przeniósł przywiezione przez siebie relikwie do krypty przy nowym kościele.
We czwartek o godzinie pół do ósmej z rana zgromadziły się przed nowym kościołem deputacye stowarzyszeń i cechy, oraz komitet obywatelski. Po ceremonii poświęcenia kościoła, która trwała do godz. 11, świątynia została otwartą dla wiernych i rozpoczęła się uroczysta suma, którą celebrował ks. arcybiskup.
O godz. 2 [14.] w nowym domu oo. Jezuitów odbył się obiad dla kilkuset zaproszonych osób, po południu nieszpory.
Nowy kościół – jak pisze czerniowiecka „Gazeta Polska” – jest prawdziwą ozdobą Czerniowiec. Plan świątyni, oraz domu dla księży opracował dyrektor szkoły przemysłowej, p. Leizner. Świątynia zbudowaną jest według czystego stylu starego gotyku; może pomieścić 2000 osób. Wieża ma 60 metrów wysokości. Wewnętrzne urządzenie odpowiada wspaniałości całego gmachu, do czego niemało przyczyniają się bardzo piękne kolorowe okna, wykonane w fabryce Tiirkego w Grotowie (Czechy). Posadzka składa się z płyt mozaikowych wykonanych w fabryce ks. Liechtensteina w Unter- Temenau. Bardzo gustownem i odpowiedniem do stylu jest malowanie wnętrzne ścian. Wykonał je Kasza z Mikołajowa na Szlązku pruskim, według kartonów własnych i dyrektora Laiznera. Niemałą wartość artystyczną posiadają główny ołtarz i ambona. Robił je Stuflesser z atelier św. Ulryka w Groeden (Tyrol).
Wspaniałe organy zakupiono za 5000 złr. u Riegera w Jagerndorfie, a piękne trzy dzwony w fabryce w Oedenburgu. Budowa trwała lat trzy i kosztuje ogółem 175 000 złr.”.
Obecny stan własności czerniowieckiego kościoła
W latach 20. XX w. Czerniowce na Bukowinie przypisane były do Rumunii. W 1945 roku (po sowieckiej okupacji: Red.) miejscowa władza postanowiła przekazać kościół Prawosławnej Cerkwi. Po roku zadecydowano o świeckim przeznaczeniu obiektu. W 1963 r. decyzją władz kościół zaadaptowano na państwowe archiwum. Budowla została podzielona na trzy kondygnacje, między kolumnami postawiono z cegieł ściany działowe. Podczas tych prac zniszczono witraże w bocznych oknach. zniszczono doszczętnie ołtarz i jedne z najpiękniejszych w Europie organy. W 1996 roku o. Krzysztof Homa wspierany przez ks. Wiktora Antoniuka i grupę katolików rozpoczął starania o odzyskanie kościoła. W działaniach pomagali również wyznawcy innych religii oraz towarzystwa kulturowe miasta.
W 1997 roku na Bukowinę przyjechał o. Stanisław Smolczewski. Pełnił funkcję proboszcza w parafii w Kicmaniu oraz był duszpasterzem w okolicznych wioskach, cały czas starając się o odzyskanie świątyni. W 2010 r. kościół został oddany, a 12 czerwca tegoż roku odbył się odpust parafialny. Podobnie jak w 1895 r. przed wejściem do świątyni ustawiono ołtarz, a modliło się razem ponad 150 osób.
Paweł Glugla, 23.11.15 r.
Więcej na temat: Misje w Buczaczu; Misje w Biłce Szlacheckiej 120 lat temu
