W dniu 13 listopada br., na zaproszenie Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku, grupa członków Polskiego Stowarzyszenia im. J. Lublińskiego w Nowogrodzie Wołyńskim oraz członkowie Studenckiego Klubu Polskiego w Żytomierzu wyruszyli do Iwano-Frankiwska w celu wzięcia udziału w 8 Przeglądzie Najnowszych Filmów Polskich pod Wysokim Zamkiem.
Większość uczestników wyjazdu po raz pierwszy mieli okazję odwiedzić Iwano-Frnakiwsk, poznać jego bogatą i bardzo ciekawą historię oraz obejrzeć polskie filmy na wielkim ekranie w ramach Najnowszych Filmów Polskich.
Dzięki gościnności członków Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku, m.in. dzięki Pani Danucie, dowiedzieliśmy się o działalności, strukturze Centrum a dzięki najstarszej wolontariuszce Pani Władysławie, poznaliśmy polską historię tego miasta. Po wycieczce w ramach tegorocznego przeglądu Najnowszych Filmów Polskich, wzięliśmy udział w prezentacji filmów Kuriera Galicyjskiego „Pokucka Troja” oraz „Nikt im iść nie kazał”, za udziałem redaktora naczelnego „Kuriera Galicyjskiego” Mirosława Rowickiego oraz przedstawiciele Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej RP we Lwowie.
Dalej ruszyliśmy do kina „Lumier” na przegląd filmu pt. „Całe szczęście”, przepiękna romantyczna media.
W drodze powrotnej, zdecydowaliśmy zwiedzić miejscowość Podhajce (obwód tarnopolski). Zainteresowała nas ta miejscowość tym, że jej właścicielem był Stanisław Potocki przydomek Rewera (1589-1667), polski hetman koronny. Na cześć Stanisława Potockiego, jego syn, późniejszy hetman polny koronny Andrzej Potocki, nazwał założone w 1662 roku na Pokuciu miasto Stanisławów (obecny Iwano-Frankiwsk). Tu w Podhajcach znajduje się Kościół Trójcy Świętej – zabytkowy gotycko-renesansowy rzymskokatolicki kościół. Zgodnie informacji naszego przewodnika, mieszkańca tej miejscowości Pana Romana Dziadykiewicza, kościół pierwotnie został zbudowany w 1410 roku. W latach 1620-1621 kościół został całkowicie zniszczony podczas najazdów turecko-tatarskich. W tym kościele, w 1635 roku, została pochowana fundatorka kościoła Zofia Golska-Zamiechowa (wówczas Tyszkiewiczowa). A w 1643 roku do prezbiterium świątyni dostawiono wieloboczną kaplicę grobową, w której pochowany został kolejny po Tyszkiewiczowej właściciel Podhajec Stanisław Rewera-Potocki.
Obecnie niema dostępu do tych grobowców, tak jak ta część kościoła zawaliła się i jest w awaryjnym stanie.
Po II wojny światowej, kościół stopniowo popadł w ruinę. Od 1946 budynek kościoła został zamieniony w magazyn różnych materiałów. W latach 70. planowano wysadzenie go w powietrze, co ostatecznie nie doszło do skutku. W latach 80. Kościół został podpalony, w wyniku czego zawaliło się całe sklepienie i wieża. Rzymskokatolicka wspólnota parafialna ponownie została zarejestrowana tu w 1991 i od tego czasu starała się o zwrot świątyni. Nastąpiło to latem 2006 roku. W tym samym roku rozpoczęto remont. Odnowienie kościoła zostało możliwe dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zakrystię przekształcono na tymczasową kaplicę. W 2009 roku zabezpieczona i przystosowana do użytku liturgicznego została jedynie kaplica grobowa Rewery Potockiego, gdzie wierni dzisiaj modlą się. Nasz przewodniczący, Pan Roman, bardzo dziękował nam za zainteresowanie tą świątynią, bardzo cieszył się, że przyjechaliśmy i zachęcał nas trzymać się nas, Polaków, wszystkich razem i pamiętać i pielęgnować naszą historię.
Dziękujemy serdecznie Dyrektorowi Centrum Pani Marii Osidacz za zaproszenie i za gościnę grupy z Nowogrodu-Wołyńskiego i Żytomierza. Dziękujemy za wsparcie tego wyjazdu przez Fundację „Pomoc Polakom na Wschodzie”.
Walentyna Jusupowa, Studencki Klub Polski w Żytomierzu, 16 listopada 2019 r.
