Jak wygląda godło Polski? (Bialy orzel na czerwonym tle ze złotą koroną)
Daty chrztu Polski? (966 Mieszko I (pierwszy władca polski) przyjmuje chrzest i poślubia księżniczkę czeską – Dobrawę. Jest to pierwszy krok w chrystianizacji pierwotnie pogańskiego narodu polskiego.)
Pieśni patriotyczne
Pierwsza brygada
Warszawianka
“Boże! Coś Polskę…
Znane ci święta narodowe
ŚWIĘTA NARODOWE W czasie tych świąt narodowych większość banków i instytucji jest zamknięta, podobnie jak wiele mniejszych sklepów.
1 stycznia: Nowy Rok
Wielkanoc: niedziela i poniedziałek – pierwsza niedziela po pierwszej wiosennej pełni księżyca
1 maja: Święto Pracy
3 maja: Święto Konstytucji 3 Maja
Boże Ciało: czwartek dziewiątego tygodnia po Wielkanocy
15 sierpnia: Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny, Święto Wojska Polskiego (rocznica “cudu nad Wisłą”)
1 listopada: Dzień Wszystkich Świętych
11 listopada: Dzień Niepodległości
25, 26 grudnia: Boże Narodzenie
Pytania z historii Polski:
966 Mieszko I (pierwszy władca polski) przyjmuje chrzest i poślubia księżniczkę czeską – Dobrawę. Jest to pierwszy krok w chrystianizacji pierwotnie pogańskiego narodu polskiego.
997 Św. Wojciech, biskup praski, podejmuje misję chrystianizacji plemion pruskich zamieszkujących północną część kraju. Z jego inicjatywy powstaje Gdańsk. Zabity podczas pełnienia misji, zostaje ogłoszony pierwszym polskim świętym. Jego prochy otoczone zostały szczególnym kultem i spoczęły w Gnieźnie, gdzie 3 lata później ustanowiono pierwsze arcybiskupstwo.
1025 Bolesław Chrobry zostaje koronowany na pierwszego króla polskiego, dzięki wsparciu Ottona III, cesarza rzymskiego narodu niemieckiego. Dowodem dobrych stosunków między obu władcami był zorganizowany w 1000 roku zjazd gnieźnieński.
1038 – 1050 Poznań i Gniezno zostają spustoszone przez księcia czeskiego, który pragnie pragnie zdobyć relikwia Świętego Wojciecha. Kazimierz Odnowiciel przenosi dwór królewski do Krakowa.
1109 Bolesław Krzywousty odnosi liczne zwycięstwa nad oddziałami niemieckimi, w wyniku których do Polski zostają przyłączone Śląsk i Pomorze. Do jego programu politycznego będzie się odwoływał rząd polski po II wojnie światowej, domagając się zwrotu ziem zachodnich jako pierwotnie polskich.
1226 Konrad Mazowiecki sprowadza do Polski Zakon Krzyżacki. Początkowo mają oni pomóc w podbiciu pogańskich Prusów. Z czasem Krzyżacy rosną w potęgę, ich obecność w kraju zaczyna zagrażać bezpieczeństwu Polski.
1241 Mongołowie najeżdżają Polskę (po zniszczeniu Kijowa i Rusi), siejąc spustoszenie w południowej części kraju. Dopiero na Śląsku udaje się powtrzymać ich ekspansję.
1333 Na tronie Polski zasiada Kazimierz Wielki, którego rządy rozpoczynają złoty okres w historii polskiego średniowiecza. Jemu zawdzięczamy rozbudowę Wawelu oraz powstanie pierwszej polskiej uczelni wyższej – Uniwersytetu w Krakowie, założonego w 1364 roku.
1386 Unia w Krewie wyznacza nowy kierunek polityki polskiej. Królewstwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie jednoczą się przeciw wspólnemu wrogowi – Zakonowi Krzyżackiemu. Na czele obu państw staje monarcha z dynastii Jagiellonów, który wybiera na swoją stolicę Kraków.
1410 Na polach pod Grunwaldem stoczono największą w historii średniowiecznej Europy bitwę między siłami Zakonu Krzyżackiego a zjednoczonymi oddziałami polsko-litewskimi. Potęga Krzyżaków zostaje ostatecznie złamana.
1466 Pokój między Polską a Zakonem Krzyżackim zostaje przypieczętowany traktatem w Toruniu, na mocy którego Polska zyskuje Prusy i Gdańsk.
1525 Sekularyzacja Zakonu Krzyżackiego. W następnym stuleciu król polski zezwala na połączenie Prus i Brandenburgii, które w przeciągu dwóch wieków urosną do rangi mocarstwa.
1543 Przewrót kopernikański. W dziele De Revolutionibus Mikołaj Kopernik przedstawia swoją teorię heliocentryczną głoszącą, że to Ziemia obraca się wokół Słońca, a nie odwrotnie, jak powszechnie uważano w średniowieczu. Ta rewolucyjna teoria została później potwierdzona przez Galileusza.
Ok. 1550 Gdańsk liczy więcej niż 30 000 mieszkańców, Kraków – 15 000 mieszkańców, Poznań – 5 000 mieszkańców, Wrocław (znajdujący się w tym czasie wraz ze Śląskiem pod panowaniem czeskim) – 20 000 mieszkańców. Warszawa jest na razie tylko małym miasteczkiem na Mazowszu. Wymiana handlowa koncentruje się głównie w Wolnym Mieście Gdańsku, przy czym podstawowym towarem eksportowym jest zboże – żyto (70%), natomiast bydło i futra stanowią 30% eksportu. Jedynie w Gdańsku produkuje się meble, zegary, piece itp.
1569 Unia lubelska. Z połączenia ziem Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego powstaje największe mocarstwo w Europie, w skład którego weszła także Ukraina.
1587 Zygmunt III Waza, syn króla Szwecji Jana III Wazy, zasiada na tronie Polski. Przenosi stolicę państwa do Warszawy ze względu na jej dogodne położenie w centrum kraju.
1610 Car rosyjski zostaje pokonany przez Polaków w bitwie pod Kłuszynem. W obliczu klęski bojarzy detronizują cara i wybierają na swojego władcę królewicza polskiego – Władysława IV. Jest to apogeum potęgi Rzeczpospolitej. Wkrótce Polska poniesie olbrzymie wydatki na wojny z Kozakami, Szwedami i Turkami, które zrujnują wielkie połacie kraju.
1652 Zostaje wprowadzona zasada liberum veto przyznająca każdemu z posłów na Sejm prawo do zrywania obrad i unieważniania podjętych uchwał jednym głosem. Ten symbol nieograniczonej wolności szlacheckiej będzie w praktyce uniemożliwiał sprawne funkcjonowanie Sejmu.
1655 Potop szwedzki. Karol X zajmuje Kraków i Warszawę, która staje się polem zaciętych walk (ginie ok. 80% mieszkańców). Punktem zwrotnym w wojnie jest bohaterska obrona Częstochowy, która uratowała się podobno dzięki interwencji Matki Boskiej. Madonna Częstochowska została koronowana Królową i Patronką Polski. Ostatecznie pokój polsko-szwedzki zawarto w Oliwie w 1660 roku.
1683 Odsiecz wiedeńska pod wodzą Jana III Sobieskiego. W historiografii uważana jest za jedną z najważniejszych bitew europejskich, gdyż zahamowała ekspansję Turków Otomańskich w Europie.
1721 Koniec wojny północnej, w której Polska staje po stronie Rosji przeciw Szwecji. W rezultacie wojny Imperium Rosyjskie staje się głównym graczem politycznym w tej części Europy.
1764 Na polski tron wstępuje Stanisław Poniatowski – oświeceniowy władca i słynny mecenas kultury pragnący powstrzymać upadek państwa.
1772 Pierwszy rozbiór Polski, w którym biorą udział Rosja, Prusy i Austria.
1791 Konstytucja 3 maja nadana przez króla Stanisława Poniatowskiego, pierwszy akt tego typu w Europie, drugi na świecie (po Stanach Zjednoczonych). Ustanawia dziedziczność tronu oraz znosi liberum veto.
1794 Powstanie kościuszkowskie. Walki przeciwko zaborcom nie przynoszą efektu, Warszawa i Kraków zostają przyłączone odpowiednio do Rosji i Austrii. Rok później w wyniku trzeciego rozbioru Polska znika z mapy świata.
1807 Pierwsza kampania napoleońska w Polsce. Polacy wspierają działania Napoleona, licząc na jego przychylność w sprawie niepodległości państwa polskiego. Rok później zostaje proklamowane Księstwo Warszawskie pod zwierzchnictwem cesarza francuskiego.
1810 W Żelazowej Woli przychodzi na świat Fryderyk Chopin – najwybitniejszy polski kompozytor, który po upadku powstania listopadowego udaje się na emigrację i ostatnie 18 lat swojego życia spędza poza ojczyzną.
1815 Po klęsce Napoleona pod Waterloo Rosja, Prusy i Austria zawierają Święte Przymierze, które ma za zadanie zachowanie równowagi w Europie. W wyniku postanowień kongresu wiedeńskiego powstaje Królestwo Polskie, zależne od Rosji, z osobną konstutycją nadaną przez cara Aleksandra I.
1824 Adam Mickiewicz – wieszcz narodu polskiego – udaje się na przymusową emigrację i nigdy już nie powraca do ojczyzny (umiera w 1855 roku na Krymie).
1830 Powstanie listopadowe – nieudana próba zrzucenia jarzma rosyjskiego. Ostatecznie zostaje stłumione we wrześniu 1831 roku.
1848 Pierwsze połączenie kolejowe między Warszawą a Wiedniem. Po Wiośnie Ludów zniesiono pańszczyznę na ziemiach zaboru austriackiego.
1863 Powstanie styczniowe – ostatni romantyczny zryw powstańczy przeciw rosyjskiemu zaborcy.
1893 Powstaje Liga Narodowa, jedna z pierwszych polskich organizacji politycznych.
1914 Początek I wojny światowej. Większość działań wojennych jest przeprowadzana na froncie wschodnim, który wejdzie w skład przyszłej niepodległej Polski.
1918 11 listopada ogłoszono niepodległość Polski. Józef Piłsudski zostaje Naczelnikiem Państwa. Granice państwa są jeszcze niestabilne, toczą się walki o tereny sporne z Ukrainą, Niemcami, Litwą i Czechosłowacją. W 1920 roku ma miejsce tzw. cud nad Wisłą, kiedy to wojska polskie powtrzymują marsz oddziałów bolszewickich pod Warszawą. Polska zajmuje rozległe terytoria na kresach wschodnich, okupuje Wilno i przejmuje jedną z części austriackiego Śląska (pozostała część Śląska zostaje przyłączona do Czechosłowacji).
1921 Konstytucja marcowa. Polska zostaje ustanowiona republiką (do 1926 roku). Podejmowane są liczne reformy skarbu, rozwija się górnictwo na Śląsku i powstaje pierwszy polski port w Gdyni. Sytuacja polityczna jest nadal niestabilna: pierwszy prezydent Polski – Gabriel Narutowicz – zostaje zastrzelony w Warszawie w 1922 roku, w 1926 roku Józef Piłsudski przeprowadza zamach stanu.
1939 1 września atakiem niemieckim na Westerplatte rozpoczyna się II wojna światowa, a 17 września wojska radzieckie przekraczają wschodnią granicę Polsce, anektując tereny kresów. Jest to konsekwencja paktu Ribbentrop-Mołotow zawartego 23 sierpnia między hitlerowskimi Niemcami a Związkiem Radzieckim. W wyniku kampanii wrześniowej Polska traci niezależność.
1943 Powstanie w getcie warszawskim (19 kwietnia) – heroiczny, lecz skazany na niepowodzenie, zryw powstańczy Żydów polskich. W konsekwencji wiele osób trafia do obozów koncentracyjnych w Treblince i Oświęcimiu. Pierwotnie w getcie zamknięto 450 000 osób, stopniowo ludność żydowską wywoziono do obozów koncentracyjnych w Treblince i Oświęcimiu. Powstanie przeżywa zaledwie trzysta osób, zaś getto warszawskie zostaje zrównane z ziemią.
1944 Powstanie warszawskie (1 sierpnia – 2 października). Jego głównym celem jest wyzwolenie stolicy spod władzy Niemców i zdobycie suwerenności. Powstanie zostaje stłumione, Warszawa obrócona w gruzy, a powojenny polski rząd tworzą komuści zależni od Związku Radzieckiego.
1945 Armia Czerwona wkracza na teren Polski. Rząd emigracyjny powraca z Londynu, jednakże Polska znajduje się pod radziecką dominacją. W wyniku przesunięcia granic Polski na zachód Polacy z dawnych kresów Rzeczpospolitej włączonych do Związku Radzieckiego zostają przesiedleni na tereny poniemieckie (Wrocław, Gdańsk, Szczecin).
1955 W odpowiedzi na powstanie NATO zostaje podpisany Układ Warszawski, porozumienie wojskowe państw Europy Środkowej i Wschodniej (NRD, Polska, Czechosłowacja, Węgry, Bułgaria, Rumunia, Albania) pozostających pod wpływem Związku Radzieckiego. W tym samym roku zakończono budowę Pałacu Kultury i Nauki, symbolu stalinizmu.
1956 W Poznaniu wybuchają strajki i manifestacje robotników przeciwko władzom. Po śmierci Stalina (1953) i w związku ze zmianami w ZSRR następuje zmiana polityki wewnętrznej w Polsce (odwilż gomułkowska).
1967 Koncert zespołu Rolling Stones w Pałacu Kultury i Nauki.
1978 6 października, kardynał krakowski, Karol Wojtyła, zostaje wybrany papieżem i przyjmuje imię Jan Paweł II. Jest pierwszym papieżem spoza Włoch od XV wieku. Jego pontyfikatowi przyświeca idea bliskości kościoła i człowieka, ochrony życia poczętego i godności jednostki ludzkiej. W czasie swojej misji apostolskiej odbywał wiele zagranicznych pielgrzymek.
1980 Strajki w Gdańsku zapoczątkowują falę manifestacji w całym kraju. Założony w Stoczni Gdańskiej NSZZ Solidarność utożsamia dążenia Polaków do uzyskania swobód politycznych i ekonomicznych. Organizacja ta błyskawicznie zyskuje zwolenników (w szczytowym momencie liczy 10 mln członków). Jej przywódca, Lech Wałęsa, z zawodu elektryk, otrzymuje w 1983 roku Pokojową Nagrodę Nobla.
1981 13 grudnia generał Wojciech Jaruzelski wprowadza stan wojenny. Zostaje zarządzona godzina policyjna, ograniczeniu ulegają prawa obywatelskie, wojsko kontroluje wszelkie formy działalności obywateli. Jak później będą tłumaczyć władze komunistyczne, stan wojenny miał zapobiec interwencji zbrojnej w Polsce przez pozostałe państwa Układu Warszawskiego.
1989 Obrady Okrągłego Stołu. Partia komunistyczna zezwala na wolne wybory, które wygrywają kandydaci bloku solidarnościowego. W rządzie zasiadają wyłącznie przedstawiciele Komitetu Obywatelskiego. Tadeusz Mazowiecki zostaje pierwszym niekomunistycznym premierem Polski. Rok później Lech Wałęsa wygrywa wybory prezydenckie. Sprawuje władzę tylko jedną kadencję, w 1995 roku nowym prezydentem zostaje Aleksander Kwaśniewski (wywodzący się z partii SLD), który odchodzi ze stanowiska dopiero w 2005 roku, po maksymalnym dopuszczalnym konstytucjnie czasie sprawowania prezydentury. W listopadzie 2005 roku zastępuje go Lech Kaczyński (wywodzący się z partii prawicowej).
1991 Rozwiązanie Układu Warszawskiego. Oficjalny koniec zimnej wojny.
1998 Polska przystępuje do NATO.
2004 1 maja Polska staje się członkiem Unii Europejskiej. Trudno dziś ocenić przyszłość Polski w strukturach europejskich. Polska odgrywała ważną rolę w historii Europy i w jakimkolwiek kierunku będzie podążać Unia, nasz kraj powinien wpływać na kształtowanie porządku na Starym Kontynencie.
2005 2 kwietnia, po długiej chorobie, umiera Jan Paweł II. Pomimo licznych sugestii i spekulacji do końca nie ustępuje z funkcji. Za pontyfikatu Jana Pawła II nastąpują ogromne zmiany w Watykanie, a także w postrzeganiu osoby papieża zarówno przez społeczność katolicką, jak i pozostałych chrześcijan oraz wyznawców innych religii. W pogrzebie Ojca Świętego na Placu Św. Piotra uczestniczy ok. 300 tysięcy wiernych oraz 200 prezydentów i premierów, a także przedstawiciele wszystkich religii świata, w tym duchowni islamscy i żydowscy. Następca Jana Pawła II, Benedykt XVI, zezwala na natychmiastowe rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Karola Wojtyły.
2005 Lech Kaczyński, dotychczasowy prezydent Warszawy, pokonuje w wyborach prezydenckich kandytata liberałów, Donalda Tuska.
2010 Lech Kaczyński ginie 10 kwietnia 2010 roku w katastrofie samolotu na lotnisku w Smoleńsku
6 lipca 2010 roku nowym prezydentem stał się Bronisław Komorowski
5.Kto był zwycięzcą w bitwie pod Grunwaldem? (1410 Na polach pod Grunwaldem stoczono największą w historii średniowiecznej Europy bitwę między siłami Zakonu Krzyżackiego a zjednoczonymi oddziałami polsko-litewskimi. Potęga Krzyżaków zostaje ostatecznie złamana.)
Kto był pierwszym królem Polski ? (1025 Bolesław Chrobry zostaje koronowany na pierwszego króla polskiego, dzięki wsparciu Ottona III, cesarza rzymskiego narodu niemieckiego. Dowodem dobrych stosunków między obu władcami był zorganizowany w 1000 roku zjazd gnieźnieński.)
Testament Krzywoustego ( W 1138 r., przed swą śmiercią, Bolesław Krzywousty wydał testament regulujący zasady następstwa tronu. Był on kompromisem, który godził jedność państwa z prawem każdego z książęcych synów do dziedziczenia ziemi. Princepsem (czyli księciem zwierzchnim, lub seniorem całej Polski) miał być każdorazowo najstarszy członek dynastii Piastów. Podstawę jego władzy stanowiła dzielnica senioralna obejmująca prawdopodobnie ziemie: krakowską, sieradzką, łęczycką, wschodnią Wielkopolskę (z Kaliszem i Gnieznem), Kujawy (z Kruszwicą) oraz kontrolę nad Pomorzem. Godność pierwszego princepsa przypadła Władysławowi, który otrzymał także (jako własną dzielnicę dziedziczną) Śląsk wraz z ziemią lubuską. Bolesław (Kędzierzawy) objął Mazowsze z częścią Kujaw, Mieszko III (Stary) – część Wielkopolski z Poznaniem, zaś Henryk – ziemię sandomierską (która najprawdopodobniej wydzielona została dla niego dopiero po śmierci Krzywoustego, nie zaś od razu w testamencie). Najmłodszy z braci, Kazimierz, pozostał bez własnej dzielnicy.)
Co się stało z Popielem ? Przed wiekami, nad wodami Gopła wznosił się warowny gród Kruszwica. Rządził tu król Popiel – zły i okrutny, a jego miecz obficie spływał krwią poddanych. Do najbardziej niecnych czynów podjudzała go jednak żona Gerda, piękna i podstępna Niemka. To ona wymyślała coraz to nowe i okrutniejsze udręki dla ludu.
Miał król Popiel swą radę starszych, w której zasiadali jego stryjowie. Ale nie w smak mu było słuchać ich rad, i on z żoną podstępem otruli ich trunkiem.
Po jakimś czasie plaga mysz obległa zamek Popiela. Gerda i Popiel w popłochu uciekali przez jezioro do wysokiej wieży, chcąc schronić się tam. Ale myszy przepłynęły jezioro, przegryzły bramę i w mgnieniu oka zjadły Popiela i Gerdę – to była zemsta stryjów…
Kim był Piast Kołodziej ?
PIAST KOŁODZIEJ – LEGENDA…
Działo się to w czasach, gdy w Kruszwicy rządził okrutny Popiel. Niedaleko grodu żył z rodziną biedny kołodziej Piast. Codziennie składał drewniane koła do wozu, a w uprawie niewielkiego poletka pomagała mu żona, Rzepicha.
Najstarszy syn Piasta kończył właśnie 7 lat. Zgodnie z prastarym zwyczajem miały się odbyć jego postrzyżyny. Na uroczystość kołodziej zaprosił wielu sąsiadów.
Gdy już wszyscy usiedli do jedzenia, w drzwiach zjawiło się dwóch podróżnych. Mimo biedy Piast zaprosił ich do biesiadowania, na co wędrowcy chętnie przystali.
W momencie samych postrzyżyn jeden z nieznajomych podszedł do chłopca i go ochrzcił, nadając mu imię Ziemowit. Potem obaj ruszyli w dalszą drogę.
Następnego dnia po Kruszwicy rozeszła się wieść, że mieszkańcy chcą sobie wybrać nowego władcę. Wszyscy szli w kierunku grodu, a po drodze wstępowali do Piasta. Ten ich częstował, ale zaniepokoił się, że skończą się zapasy.
Kiedy jednak Rzepicha poszła do spiżarni, zobaczyła, że nic z niej nie ubyło. Goście nadal byli częstowani, a wielu chwaliło Piasta za gospodarność. Kołodziej skromnie tłumaczył, że to nie jego zasługa, tylko chyba tajemniczych gości, dzięki którym Bóg mu teraz błogosławi.
Usłyszawszy to, najstarszy z mieszkańców powiedział, że nie muszą wcale szukać nowego księcia, bo Piast, skoro tak mu niebiosa sprzyjają, będzie rządzić mądrze i sprawiedliwie. I w ten sposób ubogi kołodziej został władcą Kruszwicy.
Kim był Jan Matejko? (Jan Alojzy Matejko (ur. w czerwcu[1] 1838 w Krakowie, zm. 1 listopada 1893 w Krakowie) – malarz polski, twórca obrazów historycznych i batalistycznych, historiozof.):
1. Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem (przedstawiający Mikołaja Kopernika w trakcie obserwacji nieba z jego prywatnej wieży na wzgórzu katedralnym we Fromborku. Jego powstanie poprzedził szkic olejny znajdujący się obecnie w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie.)
2. Jan III Sobieski pod Wiedniem (Obraz przedstawia scenę podczas której król Jan III Sobieski siedząc na koniu wręcza list kanonikowi Denhoffowi wysłannikowi papieża Innocentego XI z wiadomością o pokonaniu wojsk tureckich u bram Wiednia. W dniu 200 rocznicy zwycięstwa pod Wiedniem 12 września 1883 obraz został wystawiony w Wiedniu. )
3. Bitwa pod Grunwaldem Jan Matejko malował obraz przez około 6 lat (1872-1878) ()
4. Unia Lubelska (Obraz jest własnością Muzeum Narodowego w Warszawie, a znajduje się w depozycie w Muzeum Lubelskim na zamku w Lublinie. Namalowany został dla upamiętnienia 300 rocznicy unii Polski i Litwy zawartej na sejmie w Lublinie w 1569 r).
Kim był Mikołaj Kopernik? Mikołaj Kopernik (1473-1543) – wybitny astronom, matematyk, lekarz, prawnik, ekonomista. Urodził się w Toruniu. Studiował w Krakowie, a następnie w Bolonii, Padwie i Ferrarze, gdzie uzyskał doktorat z prawa kanonicznego. Jako pierwszy w czasach nowożytnych opracował heliocentryczny model Układu Słonecznego. Swoje odkrycie opublikował w dziele „O obrotach ciał niebieskich” (De revolutionibus orbium coelestium).
Z kim wiąże się następujące powiedzenie : ” Zastał Polskę drewnianą a zostawił murowaną”. ? (Kazimierz Wielki) jak zapewne wiesz odnosi sie to do budynkow ale nie tylko – panowanie Kazimierza Wielkiego przynioslo wielkie zmiany cywilizacyjne na ziemiach polskich. bezposrednio powiedzenie to odnosi sie do wznoszenia kolejnych zamkow i budowli fortyfikacyjnych oraz zakladania kolejnych miast juz nie, jak wczesniej, tylko grodow ziemno-drewnianych ale miast na prawie niemieckim – czyli miast nie rozniacych sie od tych na zachodzie Europy budowanych z kamienia lub cegly. Krolestwo Kazimierza Wielkiego przechodzilo za jego panowania cos, co dzis nazwalibysmy boomem gospodarczym – zmiejszony powaznie zostal dystans pomiedzy Europa wschodnia a zachodnia w gospodarce i kulturze – rozwijal sie dynamicznie handel oraz inne dzialy polskiej gospodarki.Kazimierz Wielki dopiero na nowo “zbudowal” Polske – w nowych granicach i z nowym systemem obronnym.
Kto wygrał bitwę ( starcie ) pod Płowcami ? (Bitwa pod Płowcami – bitwa rozegrana 27 września 1331 r. pomiędzy wojskami Władysława Łokietka a oddziałami zakonu krzyżackiego. . Wynik bitwy można uznać pod względem strategicznym za nierozstrzygnięty, lecz w całej batalii Łokietek odniósł sukces – moralny i militarny. Krzyżacy zaczęli liczyć się z Polakami na ich terytorium. Jak podaje Długosz z pola bitwy Łokietek wycofał też swojego jedynego syna Kazimierza Wielkiego, gdyż bardziej niż na sukcesie militarnym zależało mu na zabezpieczeniu tronu. (Niektóre źródła podają, że królewicz Kazimierz uciekł z pola bitwy w czasie drugiego starcia z Krzyżakami).
Wojska zwierały się trzykrotnie. Dopiero przy trzeciej szarży polskich wojsk doszło do rozstrzygnięcia. Pomógł przypadek. Przebity strzałą padł koń, na którym siedział krzyżacki chorąży, brat Iwan. Niósł on wielką chorągiew zakonu z czarnym złoconym krzyżem. Choć chorążemu nic się nie stało, nie można było podnieść chorągwi, przytroczonej do siodła. Zniknięcie nagłe chorągwi, służącej do wydawania rozkazów i stanowiącej dla każdego walczącego punkt orientacyjny w wirze bitwy, wywołało błyskawiczną panikę w wojsku zakonu. Zwarte szeregi krzyżackie zostały rozerwane, a oddział Altenburga rozbity.
Wkrótce nadciągnęły główne siły krzyżackie, które wcześniej podążały do Brześcia. Zawróciły po wezwaniu pomocy przez niedobitki straży tylnej. W bitwie popołudniowej o wiele większym powodzeniem cieszyli się Krzyżacy. Jak przekazują kronikarze “Polacy podali tyły”.
Lutterberg komtur chełmiński pomimo zwycięstwa w drugiej fazie bitwy i odrzuceniu wojsk polskich, podjął decyzję natychmiastowego odwrotu do Torunia. Decyzja o wycofaniu wojsk do własnego państwa oznaczała zarazem przerwanie całej kampanii na ziemiach polskich. Obie strony po bitwie starały się propagandowo sprzedać swoje sukcesy. Bitwa, choć nierozstrzygnięta, wzmocniła morale wojsk polskich.
Z czym kojarzy się postać króla Jana III Sobieskiego ?
(Przyszło mu władać krajem skłóconym, wstrząsanym walkami frakcji magnackich, osłabionym terytorialnie (przejściowa okupacja Podola przez Turków) i – choć wciąż odnosił zwycięstwa militarne (Wiedeń 1683) – nie podołał zadaniu uporządkowania spraw państwowych. Także w dziedzinie dyplomacji nie odniósł sukcesów (strata połowy Ukrainy na rzecz Rosji, chwiejne sojusze z Francją i Austrią). Wraz ze śmiercią Jana III Sobieskiego (1696) zakończył się okres sarmacki (szlachecki) Rzeczypospolitej – odtąd decydującą rolę w państwie odgrywały koterie magnackie. W przeszłość odeszły także triumfy oręża polskiego.
Odniósł zwycięstwa nad Kozakami i Tatarami, a zwycięstwo na Turkami pod Chocimiem doprowadziło go na tron Polski. Doprowadził do podpisania traktatu przyjaźni z Austrią i wsławił się w odsieczy wiedeńskiej, rozgramiając wojska tureckie oblegające Wiedeń w 1683 roku. W 1686 zawarł z Rosją pokój wieczysty. Oprócz świetnego przywódcy, był także mecenasem kultury i sztuki. Autor Listów do Marysieńki, które powstawały w czasie rozstań Sobieskiego z ukochaną żoną.
Kiedy miał miejsce Potop szwedzki ? (1655 Potop szwedzki. Karol X zajmuje Kraków i Warszawę, która staje się polem zaciętych walk (ginie ok. 80% mieszkańców). Punktem zwrotnym w wojnie jest bohaterska obrona Częstochowy, która uratowała się podobno dzięki interwencji Matki Boskiej. Madonna Częstochowska została koronowana Królową i Patronką Polski. Ostatecznie pokój polsko-szwedzki zawarto w Oliwie w 1660 roku).
Kiedy miał miejsce I, II, III rozbiór Polski ? 1772,1793,1795
Które państwa uczestniczyły w rozbiorze Polski ?
1772 Pierwszy rozbiór Polski, w którym biorą udział Rosja, Prusy i Austria.
II rozbioru części ziem Rzeczypospolitej pomiędzy Rosję i Prusy.
23 stycznia 1793 doszło do podpisania traktatu podziałowego między Katarzyną II a Fryderykiem Wilhelmem II, po podpisaniu wojska pruskie weszły do Wielkopolski, a rosyjskie do wschodniej Polski.
W 1795 Rosja, Austria i Prusy podzieliły Rzeczypospolitą pomiędzy siebie, zmuszając Stanisława Augusta do abdykacji. Od tego momentu nazwa Polska miała zostać na wieki wymazana z mapy Europy.
RP 1 – utvorzona v 1569r. , zlikvidovana v 1795r.,
RP2 – utvorzona v 1918 , zlikvidovana v 1939r
RP3 – utvorzona v 1989
Ostatni król Polski ? Stanisław August Poniatowski. Z jednej strony był on władcą uległym wobec Rosji (dzięki poparciu której został wybrany królem), zależnym od obozu Czartoryskich (tzw. “Familii”), z drugiej za jego czasów Polska przeżywa okres rozkwitu kulturalnego. Warszawa – od czasów Zygmunta III stolica Polski – stała się jednym z centrów sztuki klasycyzmu (pałac i park – Łazienki Królewskie). Jednym z autorów słynnej “Encyklopedii” Diderota był Polak -Michał Ogiński. Pisma polityczne tego okresu (m.in. Stanisława Staszica, Hugona Kołłątaja) szerzyły te same idee, które można było spotkać we Francji czy Anglii. W okresie Oświecenia przeprowadzono reformę szkolnictwa, nad którą czuwało utworzone w 1773 r. nowoczesne “ministerstwo” edukacji.
Z czym kojarzy się Targowica ?
Targowicka Unia
Kim był Tadeusz Kościuszko ? (Tadeusz Kościuszko (1746-1817) – generał polski i amerykański, Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej w insurekcji 1794. Ukończył Szkołę Rycerską w Warszawie oraz studiował jako królewski stypendysta w Paryżu. Brał udział w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych, gdzie w uznaniu jego zasług został generałem brygady wojsk amerykańskich. W 1789 król Stanisław August Poniatowski nominował Kościuszkę na generała majora wojska konnego. W 1792 w czasie wojny polsko-rosyjskiej walcząc w armii koronnej odznaczył się w bitwach pod Zieleńcami i pod Dubienką. Po przystąpieniu Stanisława Augusta do Targowicy podał się do dymisji i wyjechał do Lipska, następnie do Francji i Włoch. 24 marca 1794 w Krakowie pod jego przywództwem wybuchło powstanie zwane Kościuszkowskim, a on objął władzę, jako Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej. Rozbicie wojsk generała Tomasowa pod Racławicami należy do największych sukcesów Powstania. Na wieść o tym zwycięstwie wybuchło także powstanie pod wodzą Jana Kilińskiego w Warszawie, a kilka dni późnej na Litwie. Powstanie jednak nie miało szansy na sukces, a on sam po przegranej bitwie pod Maciejowicami został uwięziony w twierdzy pietropawłowskiej w Petersburgu. Zmarł w Szwajcarii, gdzie spędził ostatnie lata swego życia; został pochowany na Wawelu. Kościuszko został bohaterem wielu dzieł literackich. Na jego cześć usypano w latach 1820-1823 Kopiec Kościuszki w Krakowie. Jemu zostały zadedykowane liczne pomniki i posągi w USA i w Polsce. Niezliczona ilość obiektów geograficznych, miast, hrabstw, ulic, szkół, fundacji, stowarzyszeń i innych organizacji w obu krajach nosi jego Tadeusza Kościuszki.)
Kiedy wybuchło powstanie listopadowe ? (1830 Powstanie listopadowe – nieudana próba zrzucenia jarzma rosyjskiego. Ostatecznie zostaje stłumione we wrześniu 1831 roku.)
Kiedy wybuchło styczniowe ? (1863 Powstanie styczniowe – ostatni romantyczny zryw powstańczy przeciw rosyjskiemu zaborcy.)
Kto napisał “Nad Niemnem” – Eliza Orzeszkowa 1888r/
Kto napisał “Pan Tadeusz” – Adam Mickievicz – to najbardziej znane i najbardziej charakterystyczne działo Adama Mickiewicza. 1834
Gdzie i kiedy zginał król Władysław Warneńczyk ? (w 1444 r. poprowadził przeciw Turcji źle przygotowaną krucjatę chrześcijańską, złożoną z ok. 25 tys. wojsk węgiersko-polsko-wołoskich. Po początkowych sukcesach skończyła się ona wielką klęską i śmiercią Władysława III 10 listopada w bitwie pod Warną nad Morzem Czarnym.
Według niektórych relacji, głowę polskiego króla sułtan turecki przechowywał potem, jako trofeum wojenne, w garnku z miodem przez wiele lat[2]. Nigdy nie odnaleziono ciała monarchy, dlatego szerzyły się opowieści o jego bohaterstwie i cudownym ocaleniu, które spowodowały zwlekanie z koronacją Kazimierza Jagiellończyka.
Po klęsce pod Warną Europa nie chciała uwierzyć w śmierć Władysława. Wysłano między innymi wysłannika z Wenecji, któremu okazano zakonserwowaną głowę męską. Miała ona jednak jasne kędziory, a król był ciemnowłosy [potrzebne źródło]. Mimo poszukiwań, ciała króla nie odnaleziono, co stało się podstawą rozlicznych insynuacji (poniżej).
Legenda portugalska głosi, iż król przeżył bitwę pod Warną, by następnie osiąść na portugalskiej Maderze[4].
W 1935 roku powstało w Warnie mauzoleum (właściwie cenotaf) Władysława Warneńczyka, wzniesione na jednym z kurhanów ponad polem warneńskiej bitwy, które jest do dziś bardzo często odwiedzane przez turystów.
Na jego cześć nazwę nosił (nieistniejący już) jeden z bułgarskich klubów piłkarskich, Władysław Warna, będącym pierwszym zdobywcą tytułu mistrza Bułgarii.
Władysław III nie był żonaty oraz nie posiadał dzieci (współczesne opinie, przytoczone przez historyka Jana Długosza sugerowały, iż Władysław III był homoseksualny[3]). Po jego śmierci koronę królewską przejął, po trzyletnim bezkrólewiu, jego młodszy brat, wielki książę litewski, Kazimierz Jagiellończyk (1447-1492).)
Kto był pierwszym królem z dynastii Jagiellonów ? Władysław II Jagiełło
Kto był ostatnim z dynastii Jagiellonów ? Zygmunt II August
Był najstarszym dzieckiem mieszczańskiej rodziny Marcina i Doroty Kordeckich. ur. 16 listopada 1603. Podczas potopu szwedzkiego (1655) za cel postawił sobie uchronienie Jasnej Góry przed rabunkami i dewastacZ jakim wydarzeniem historycznym kojarzy się postać ks. Kordeckiego ? ją ze strony wojsk szwedzkich. W tym celu ukrył obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, a w kaplicy umieścił jego kopię. Wysłał do króla Karola X Gustawa list – przechowywany obecnie w archiwum w Sztokholmie, w którym zgadzał się poddać twierdzę w zamian za gwarancję nienaruszalności sanktuarium. Kiedy jej nie otrzymał, zdecydował się zbrojnie bronić Jasnej Góry. Dowodził obroną twierdzy jasnogórskiej przez cały okres oblężenia: od 18 listopada do 27 grudnia 1655 roku.
Dzieje oblężenia przedstawił w pamiętniku datowanym na 1655 r., a na jego podstawie w 1658 r. napisał Nową Gigantomachię – beletrystyczny utwór o obronie częstochowskiego sanktuarium. Opis ten został wykorzystany w Potopie przez Henryka Sienkiewicza do stworzenia fabularyzowanego opisu obrony klasztoru.
W latach 1657, 1660-1661 Augustyn Kordecki był prowincjałem paulinów w Polsce i na Śląsku.
W 1673r. podczas wizytacji klasztoru w Wieruszowie zasłabł. Zmarł w otoczeniu modlących się współbraci zakonnych 20 marca 1673 roku. Cztery dni później został pochowany na Jasnej Górze w podziemiach kaplicy Cudownego Obrazu Matki Bożej.
Obecnie urna z prochami o. Augustyna znajduje się w drugiej części kaplicy Matki Bożej, w bocznej ścianie, za szkłem. Powyżej umieszczona jest tablica o. Kordeckiego. Monstrancja, z którą miał prowadzić procesję podczas walk ze Szwedami, bywa używana tylko podczas najważniejszych świąt.
W Szczytnikach (pow. Kalisz) – siedzibie gminy, w której urodził się o. Kordecki, znajduje się jego pomnik wniesiony w 1938 roku, zburzony w czasie wojny, ponownie wystawiony i uroczyście odsłonięty 19 września 1982 roku.
Kto jest patronem Polski ? (Św. Wojciech) pierwshy polski święty,
Gdzie i jak zginął Św. Wojciech ? Wojciech urodził się w Lubicach, w Czechach, ok 956r W Polsce Bolesław Chrobry z radością przyjął w 997r. biskupa, o którym wcześniej wiele dobrego słyszał od Sobibóra, któremu udzielił schronienia. Przyszły król dał Wojciechowi 30 wojów jako eskortę. U boku biskupa do Gdańska popłynęli Radzim – Gaudenty i subdiakon Benedykt Bogusza, który znał język pruski i mógł służyć za tłumacza. W Gdańsku przez kilka dni głosił Ewangelią tamtejszym Prusom. Następnie, odsyłając eskortę, udał się do Prus. Tam spotkała go śmierć męczeńska z rąk bezbożnych podczas odprawiania Mszy Św. Otoczyli go poganie, a pierwszy cios zadał świętemu pogański kapłan. Następnie przebito go 6 włóczniami, a głowę odcięto i wbito na żerdź. Umierając za wiarę 23 kwietnia 997r. Wojiech miał 41 lat.
Jego ciało wykupił Bolesław Chrobry za tyle złota ile ważyło. Relikwie uroczyście przeniesono do Gniezna. Powiadomiony o śmierci przyjaciela Otton III natychmiast posłał do Papieża list z tą straszną wieścią i prośbą o kanonizację. Było to pierwsze wyniesienie na ołtarze przez Papieża, bowiem do tego czasu świetych ogłaszali miejscowi biskupi. Kanonizacja nastąpiła przed 999r. na podstawie żywotu spisanego na podstawie wiedzy naocznych świadków. Dokonał jej Sylwester II, który utworzył metropolię św. Wojciecha w Gnieźnie.
W 1000r. Otton III odbył pielgrzymkę do grobu świętego. Odbył się wtedy zjazd gnieźnieński, podczas którego ogłoszono utworzenie Metropolii Gnieźnieńskiej z podległymi Biskupstwami: we Wrocławiu, w Krakowie i Kołobrzegu. Cesarz opuścił Gniezno z relikwią ramienia świętego. Jej części zostały umieszczone w Akwizgranie i w Rzymie.
Kult świętego szybko rozszerzył się na wiele krajów Europy. Św. Wojciech to główny patron Polski, kilku miast i diecezji. W ikonografii przedstawia się go w stroju biskupim, w paliuszu, z pastorałem. Jego atrybuty to także orzeł, wiosło oraz włócznie, od których zginął.
Kim była Święta Jadwiga? (Jadwiga (1373/4 – 1399) – Jadwiga Andegaweńska, królowa Polski, święta. Była żoną Władysława II Jagiełły, księcia litewskiego, późniejszego króla Polski. Zwolenniczka pokojowego rozwiązania konfliktu polsko-krzyżackiego. Na swoim dworze skupiła elitę intelektualną Polski. Uprawia działalność charytatywną, opiekowała się szpitalami. Była mecenasem Akademii Krakowskiej, której zapisała przed śmiercią swoje klejnoty i kosztowności. Jadwiga została pochowana w katedrze na Wawelu, kanonizowana w 1997 roku przez Jana Pawła II.)
Gdzie i kiedy odbył się zjazd gnieźnieński ? (I Zjazd gnieźnieński odbył się w 1000 roku i był ważnym wydarzeniem służącym umocnieniu pozycji oraz zwiększeniu prestiżu Polski w Europie. Współcześnie zjazdy są forum dialogu między różnymi kręgami kulturowymi, wyznaniami i religiami. Stanowią także okazję do przedstawienia dziedzictwa Gniezna i Polski na Starym Kontynencie.)
1 Zjazd gnieźnieński (Synod gnieźnieński; 7 marca a 15 marca 1000)
2 II Zjazd gnieźnieński (3 czerwca 1997)
3 III Zjazd gnieźnieński (12 marca 2000)
4 IV Zjazd gnieźnieński (15 marca-16 marca 2003)
5 V Zjazd gnieźnieński (12 marca-14 marca 2004)
6 VI Zjazd gnieźnieński (16 września-18 września 2005)
7 VII Zjazd gnieźnieński (15 czerwca- 17 czerwca 2007)
8 VIII Zjazd gnieźnieński (12 marca- 14 marca 2010)
Kiedy koronowano Bolesława Chrobrego ? 1025
Wymień najsłynniejszą insygnie koronacyjną królów Polski ? Polskie insygnia koronacyjne, regalia królów polskich – oznaki władzy, godności i stanu królewskiego królów polskich używane podczas ceremonii koronacyjnych. Były nimi: korona, jabłko, berło, miecz.
Kto sprowadził do Polski Krzyżaków ? 1226 Konrad Mazowiecki sprowadza do Polski Zakon Krzyżacki. Początkowo mają oni pomóc w podbiciu pogańskich Prusów. Z czasem Krzyżacy rosną w potęgę, ich obecność w kraju zaczyna zagrażać bezpieczeństwu Polski.
Z jakim wydarzeniem historycznym wiąże się legenda o Lajkoniku ? Bitwa z Tatarami w 1221
Kto i kiedy założył akademię (Uniwersytet Jagielloński) w Krakowie ? powstał staraniem króla Kazimierza III Wielkiego 12 maja 1364r.
Uniwersytet (studium generale) został założony w 1364 w Kazimierzu z fundacji Kazimierza III Wielkiego i odnowiony w 1400 w Krakowie przez Władysława II Jagiełłę z fundacji Jadwigi Andegaweńskiej. W 1817 nadano mu nazwę Jagielloński, by podkreślić jego związki z tą dynastią.
Kiedy wybuchło Powstanie Warszawskie ? 1944 Powstanie warszawskie (1 sierpnia – 2 października). Jego głównym celem jest wyzwolenie stolicy spod władzy Niemców i zdobycie suwerenności. Powstanie zostaje stłumione, Warszawa obrócona w gruzy, a powojenny polski rząd tworzą komuści zależni od Związku Radzieckiego.
Wymień nazwiska prezydentów RP po 1989 roku ?
Prezydenci III Rzeczypospolitej Polskiej
1. Wojciech Jaruzelski 19.07.1989-22.12.1990
2. Lech Wałęsa 22.12.1990-22.12.1995
3. Aleksander Kwaśniewski 22.12.1995-23.12.2005
4. Lech Kaczyński 23.12.2005 – 10.04.2010
5. Bronisław Komorowski 06.07.2010 –
Z jakim wydarzeniem kojarzy się 13 grudzień ? 1981 13 grudnia generał Wojciech Jaruzelski wprowadza stan wojenny. Zostaje zarządzona godzina policyjna, ograniczeniu ulegają prawa obywatelskie, wojsko kontroluje wszelkie formy działalności obywateli. Jak później będą tłumaczyć władze komunistyczne, stan wojenny miał zapobiec interwencji zbrojnej w Polsce przez pozostałe państwa Układu Warszawskiego.
3 Maj (1791) konstytucja
Cud nad Wisłą ? W dniu 15 sierpnia obchodzimy w Polsce Święto Wojska Polskiego, związane z rocznicą Bitwy Warszawskiej 1920, zwanej też Cudem nad Wisłą oraz Święto Wniebowzięcia Maryi Panny.
Zwycięską Bitwę Warszawską, stoczoną w dniach 12-25 sierpnia 1920 roku w czasie wojny polsko-bolszewickiej uznaje się za przełomową w historii świata. Zadecydowała nie tylko o niepodległości Polski, ale też uchroniła cała Europę przed rozprzestrzenieniem się komunizmu i sowieckiego totalitaryzmu.
W tym dniu, w kościołach polowych odprawiane są msze święte w intencji żołnierzy, którzy oddali życie na polu chwały, a na cmentarzach odbywa się Apel Poległych. W Warszawie przed Grobem Nieznanego Żołnierza ma miejsce Honorowa Zmiana Warty z udziałem najwyższych władz państwowych.
Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, w Polsce zwane także Świętem Matki Boskiej Zielnej, jest obchodzone w Kościele Katolickim na całym świecie. Łączy się je ze zwyczajem święcenia i składania darów z ziół, zbóż, warzyw, kwiatów. Poświęcone plony przez rok mają zapewnić bezpieczeństwo i harmonię domowego ogniska.
15 sierpnia we wszystkich kościołach odbywają się uroczyste msze. Do częstochowskiego sanktuarium na Jasnej Górze idą piesze pielgrzymki z całej Polski. Modląc się i śpiewając pokonują przez kilkanaście dni nawet setki kilometrów.
Rok założenia Związku Zawodowego Solidarność (z czym kojarzy się Sierpień 1981)
Koniec “propagandy sukcesu” (jak określano okres rządów Gierka) nastąpił w 1980 roku. Przez Polskę przetoczyła się szczególnie silna fala strajków (po kolejnej podwyżce cen), w Gdańsku robotnicy zawiązali Międzyzakładowy Komitet Strajkowy.
Tym razem PZPR nie zdecydowała się na użycie siły – negocjacje zakończyły się podpisaniem tzw. porozumień sierpniowych (31 VIII 1981) i powstaniem niezależnej organizacji związkowej – NSZZ “Solidarność”, na której czele stanął robotnik z Gdańska, Lech Wałęsa. Edward Gierek został zmuszony do ustąpienia, a jego miejsce zajęli Stanisław Kania, a następnie od października 1981 r gen. Wojciech Jaruzelski.
Co wiesz o odsieczy Wiednia (Jan III Sobieski wsławił się w odsieczy wiedeńskiej, rozgramiając wojska tureckie oblegające Wiedeń w 1683 roku.)
Pytania z geografii Polski
Wymień sąsiadów geograficznych Polski (Niemcy, Czechy, Słowacja, Białorus, Litwa, Rosja, Ukraina)
Wymień Parki Narodowe w Polsce (Białowieski Park Narodowy, Babiogórski Park Narodowy, Karkonoski Park Narodowy, Wielkopolski Park Narodowy).
Najważniejsze rzeki i jeziora w Polsce ?(Odra, Wisla, Warta, Bug)
1. Śniardwy (Mikołajki)
2.Mamry( Węgorzewo)
3. Łebsko (Łeba)
4.Dąbie (Szczecin)
5.Miedwie
Jeziorak, Niegocin,Gardno , Jamno,Wigry, Gopło….
Czy Polska leży nad morzem ? Baltyjskie morze/ na północy(Gdynja, Gdańsk, Ustka)
Najważniejsze miasta Polski ? Warszawa, Gdańsk, Krakow, Wroclaw.
Gdańsk z tysiącletnią, burzliwą historią jest jednym z najstarszych miast Polski.. Pod opieką Neptuna, króla mórz i oceanów zachwyca turystów i artystów. Od 997 roku (pierwsza wzmianka) leżało w granicach państwa pierwszych Piastów, w XIV wieku zajęli je Krzyżacy, a w XV wróciło do Polski, gdzie zapoczątkowało złoty wiek rozwoju gospodarczego. Po II rozbiorze (1773) Polski miasto znalazło się w granicach państwa pruskiego. Po odzyskaniu niepodległości (1918) Wolne Miasto Gdańsk zamieszkiwali Polacy i Niemcy.
To właśnie tu 1 września 1939 roku rozpoczęła się II wojna światowa (obrona Westerplatte), a sierpień 1980 roku i powstanie Solidarności dało początek upadku komunizmu w Europie Środkowej. Tablice z 21 postulatami Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego zostały wpisane przez UNESCO na listę Pamięć Świata.
Z Gdańska pochodzi dwóch laureatów Nagrody Nobla: Lech Wałęsa, przywódca Solidarności (nagroda pokojowa 1983) i Gunter Grass, autor m.in. „Blaszanego bębenka” (nagroda w dziedzinie literatury 1999).
W Trójmieście z pewnością każdy znajdzie coś interesującego i atrakcyjnego. W Gdańsku koniecznie trzeba przejść się Drogą Królewską, wspiąć się na wieżę Kościoła Mariackiego, w Muzeum Narodowym obejrzeć słynny tryptyk „Sąd Ostateczny” Hansa Memlinga. W kościele św. Katarzyny posłuchać jedynego w kraju czynnego carillonu (melodii 49 dzwonków wieżowych), a w Katedrze Oliwskiej jednych z najcenniejszych w Europie monumentalnych organów. W Gdyni zwiedzić legendarne statki, podwodny świat oceanarium i wybrać się statkiem na wycieczkę morską. Szczególnym miejscem bohaterskiej obrony we wrześniu 1939 roku jest przylądek Westerplatte. Na koniec fascynującej wycieczki miło pospacerować po molo w Sopocie i usiąść w jednej z licznych kawiarni z widokiem na morze.
Warszawa od czterech stuleci jest stolicą Polski z bohaterską Syrenką w herbie. Leży w sercu Europy, nad Wisłą i liczy 1,7 mln mieszkańców. Tętniąca życiem metropolia jest dziś centrum politycznym, gospodarczym i kulturalnym kraju, łączy dramatyczną historię i bogate tradycje z dynamiczną nowoczesnością. Przybyszów zadziwia różnorodnością, wzrusza tragiczną przeszłością, fascynuje niepowtarzalną atmosferą.
W Warszawie koniecznie trzeba zobaczyć Stare Miasto z Zamkiem Królewskim i kolumną Zygmunta, przejść się Krakowskim Przedmieściem i Nowym Światem, odwiedzić Łazienki i Wilanów. Warto wybrać się na Powązki – jedną z najstarszych nekropolii w Europie, a także do Muzeum Powstania Warszawskiego, które jest wyrazem hołdu warszawiaków dla tych, którzy w 1944 roku zginęli za wolną Polskę i stolicę. Bolesne refleksje budzą pamiątki i ślady obecności polskich Żydów – Synagoga Nożyków, Umschlagplatz, Pomnik Bohaterów Getta.
Ciekawym miejscem jest warszawska Praga, dzielnica nie zniszczona w czasie wojny, z atrakcyjnym ZOO. Przykładem socrealistycznej architektury z lat 50 jest zabudowa MDM-u przy Placu Konstytucji i Pałac Kultury (234,5 m)– wciąż najwyższa budowla w kraju, z której można obejrzeć panoramę stolicy.
Kraków, położony nad Wisłą, drugi w kraju po Warszawie pod względem liczby mieszkańców (blisko 800 tys.) i powierzchni jest miastem wyjątkowym. Dawna stolica Polski (pierwsza -Gniezno – ok. 1040r., Kraków – do 1611 roku), siedziba królów, pełna cennych zabytków, muzeów, teatrów, uroczych knajpek żyje w symbiozie z bogatą przeszłością, łączy ponad tysiącletnią tradycję z nowoczesnością. Przyciąga turystów niezwykłą urodą, niepowtarzalnym klimatem, krakowską magią.
Gród założony przez legendarnego księcia Kraka na wzgórzu wawelskim przez wieki szczycił się mianem najważniejszej metropolii w Polsce. Największy rozkwit przeżywał w XIV-XVI wieku. Wtedy powstały najcenniejsze do dziś zabytki: Sukiennice, kościół Mariacki, większość zabudowy dzisiejszego Starego Miasta, nowe fortyfikacje z Barbakanem. Stare centrum Krakowa z zespołem zabytkowym zostało w całości wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO. Znajduje się tu ponad 600 zabytkowych obiektów, z czego 10 najwyższej klasy międzynarodowej. Wśród nich jest kościół Mariacki z przepięknym gotyckim ołtarzem, wyrzeźbionym przez Wita Stwosza (1477-89) i Rynek Główny – największy średniowieczny rynek w Europie.
Na wzgórzu wawelskim stoi zamek królewski i katedrą metropolitalna. Wawel był rezydencją Jagiellonów, jednej z najpotężniejszej dynastii XIV-XVI wieku w Europie, miejscem koronacji i siedzibą władców Polski przez ponad sześć wieków. W katedrze znajdują się sarkofagi królów polskich, w podziemiach świątyni krypty nagrobne wielkich Polaków.
Dziś Kraków jest jednym z ważnych europejskich ośrodków kultury, nauki, sztuki i turystyki. Mieści się tu wiele muzeów (najstarsze w Polsce Muzeum Czartoryskich z imponującą kolekcją malarstwa), kilkanaście teatrów (Teatr Stary i Teatr Stu), 15 wyższych uczelni, filharmonia, galerie, kluby, kabarety (Piwnica pod Baranami). Na uwagę zasługują ważne międzynarodowe festiwale, imprezy kulturalne i naukowe.
Wrocław, położony nad Odrą, poprzecinany jej dopływami i kanałami jest miastem 12 wysp i ponad 100 mostów. Należy do najstarszych, największych i najpiękniejszych miast w Polsce. Stolica Dolnego Śląska, licząca ok. 650 tys. mieszkańców szczyci się niezwykłą urodą i burzliwą, bogatą historią.
W wieku X Wrocław wszedł w skład tworzącego się państwa polskiego. Usytuowany na skrzyżowaniu szlaków handlowych ówczesnej środkowej Europy w wieku XIV-XVII przeżywał „złoty wiek”, imponujący rozwój handlu, gospodarki i kultury. W roku 1741, podobnie jak reszta Śląska, pod nazwą Breslau znalazł się w granicach państwa pruskiego, jednak wciąż był ważnym ośrodkiem polskiej kultury. Podczas II wojny światowej i walk o Wrocław w gruzach legło 70% jego zabudowań.
Ślady przeszłości miasta można odnaleźć w jego budowlach. Monumentalne, gotyckie kościoły sąsiadują z barokowymi pałacami i klasycystycznymi gmachami użyteczności publicznej.
Czasy wczesnego średniowiecza przypomina Ostrów Tumski, perła Wrocławia. Tutaj w doskonałym stanie zachował się jeden z najcenniejszych w Europie zespół architektury sakralnej z gotycką katedrą św. Jana Chrzciciela (XIV w.). Z tego samego okresu pochodzi również wrocławski Ratusz (XIV-XV w.) z zegarem o jednej wskazówce, pokazującej fazy księżyca.
Niezwykłe wrażenie robi pokryte złoceniami i malowidłami, pełne rzeźb barokowe wnętrze Auli Leopoldina, która mieści się w XVIII-wiecznym gmachu Uniwersytetu Wrocławskiego.
Metropolia dolnośląska przyciąga turystów zielenią. Park Szczytnicki z Ogrodem Japońskim, Ogród Botaniczny z największą w Polsce kaktusiarnią, a także Ogród Zoologiczny, założony w 1865 roku zachęcają do spacerów i wypoczynku.
We Wrocławiu koniecznie trzeba zobaczyć Panoramę Racławicką, obraz 120 x 15 metrów, który znajduje się w gigantycznej Rotundzie.
Nową atrakcją miasta jest multimedialna fontanna przed wrocławską Halą Stulecia, otwarta 1 maja 2010 roku. Magiczne widowisko, łączące animację wody ze światłem i dźwiękiem jest jednym z nielicznych takich projektów w Europie.
Dziś Wrocław jest przede wszystkim wspaniałym ośrodkiem kultury, bogatym w teatry, kina, operę, teatr muzyczny, muzea, galerie. Odbywa się tu wiele festiwali o randze międzynarodowej, takich jak „Wratislavia Cantas”, „Jazz nad Odrą”, Przegląd Piosenki Aktorskiej. Nocną rozrywkę zapewniają turystom liczne kluby, puby, restauracje.
Jakie miasto było pierwszą stolicą Polski ? Krakow do 1611r.
Wymień najważniejsze budowle średniowieczne w ważniejszych miastach Polski Zamek w Malborlku, Wawel
Przez jakie miasta przepływa rzeka Wisła ? (Warszawa, Kraków)
Pytania ogólne
Wymień znane ci potrawy narodowe ?
Bigos
Jakie ciasta należą do tradycyjnych deserów w Polsce ?
Faworki: cienkie i kruche ciastka posypywane cukrem pudrem
Galaretka: o smaku owocowym, podawana z bitą śmietaną lub owocami
Makowiec: ciasto z nadzieniem z mielonego maku
Pączki: drożdżowe ciastka smażone w oleju, nadziewane konfiturami z róży lub dżemem owocowym
Sernik: ciasto na bazie twarogu
Szarlotka: ciasto z jabłkami, podawane czasami z bitą śmietaną lub lodami
Wymień znanych ci Polaków którzy otrzymali nagrodę A. Nobla ?
Maria Skłodowska Curie (1867-1934) – wybitny fizyk i chemik polski. Mieszkała i pracowała we Francji. Jako pierwsza kobieta w historii była profesorem Sorbony. Wraz z mężem Piotrem Curie w 1898 r. odkryła pierwiastki: polon i rad. Dwukrotnie otrzymała nagrodę Nobla: w 1903 r. z fizyki (wraz z mężem) za badania w dziedzinie promieniotwórczości naturalnej, w 1911 r. z chemii za wydzielenie czystego radu.
Lech Wałęsa (ur. 1943) – działacz związkowy, polityk, laureat pokojowej Nagrody Nobla w 1983 r.. W 1980 r. stanął na czele strajku w Stoczni Gdańskiej. Od 1980 r. do 1981 r. przewodniczący Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”. W 1990 r. wybrany na przewodniczącego związku NSZZ „Solidarność”. W latach 1990-1995 prezydent Polski. Autor książek m. in. „Droga nadziei” (1987), „Droga wolności” (1991).
Henryk Sienkiewicz (1846-1919) – pisarz, publicysta, działacz społeczny. W roku 1905 jego twórczość została uhonorowana literacką nagrodą Nobla. Po wybuchu I wojny światowej Sienkiewicz wyjechał do Szwajcarii, gdzie współzałożył Szwajcarski Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. Zmarł w Szwajcarii, gdzie go pochowano. W 1924 roku jego prochy złożono w Warszawie w archikatedrze św. Jana. Potop (1886) i Pan Wołodyjowski (1888); Rodzina Połanieckich (1894); Quo Vadis (1896); Krzyżacy (1900); W pustyni i w puszczy (1912).
Władysław Stanisław Reymont (1867-1925) – powieściopisarz, nowelista. Został laureatem nagrody Nobla w dziedzinie literatury w roku 1924 za powieść Chłopi. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ogłosił rok 2000 Rokiem Reymontowskim.
Jakie zwierzę symbolizuje Puszczę Białowieską ? tur- żubr
Wymień znanych ci kompozytorów polskich
Fryderyk Chopin (1810-1849) – pianista i największy kompozytor polski.
Grażyna Bacewicz (1909-1969) – skrzypaczka, kompozytorka i pedagog muzyczny.
Stanisław Moniuszko (1819-1872) – kompozytor, dyrygent, organista, pedagog muzyczny.
Karol Szymanowski (1882-1937) – kompozytor i pianista.
Wymień znanych ci reżyserów filmowych i teatralnych
Roman Polański (ur.1933) – reżyser filmowy i teatralny, aktor, scenarzysta, producent filmowy
Andrzej Wajda,
Nauka:
Maria Skłodowska Curie (1867-1934) – wybitny fizyk i chemik polski. Dwukrotnie otrzymała nagrodę Nobla: w 1903 r. z fizyki (wraz z mężem) za badania w dziedzinie promieniotwórczości naturalnej, w 1911 r. z chemii za wydzielenie czystego radu.
Mikołaj Kopernik (1473-1543) – wybitny astronom, matematyk, lekarz, prawnik, ekonomista. Urodził się w Toruniu. ako pierwszy w czasach nowożytnych opracował heliocentryczny model Układu Słonecznego.
Literatura:
Adam Mickiewicz (1798-1855) – najwybitniejszy poeta polski. ego najznamienitsze utwory to: Oda do młodości (1820), Ballady i romanse (1822), Grażyna (1823), Dziady – część II i IV (1823), Sonety krymskie (1826), Konrad Wallenrod (1828), Reduta Ordona (1831), Dziady – część III (1832), Pan Tadeusz (1834), Liryki lozańskie (1839 – 1840).
Henryk Sienkiewicz (1846-1919) – pisarz, publicysta, działacz społeczny. Trylogia – Ogniem i mieczem (1884), Potop (1886) i Pan Wołodyjowski (1888); Rodzina Połanieckich (1894); Quo Vadis (1896); Krzyżacy (1900); W pustyni i w puszczy (1912).
Shtuki plastyczne:
Jan Matejko (1838-1893) – malarz. Bitwa pod Grunwaldem (1878), Hołd Pruski (1882), Sobieski pod Wiedniem (1883), Kościuszko pod Racławicami (1888), Konstytucja 3 maja (1891).
Henryk Tomaszewski (ur. 1914) – grafik, scenograf, ilustrator książek.
Politycy:
Lech Kaczyński
Wojciech Jaruzelski
Aleksander Kwaśniewski
Adam Jerzy Czartoryski
Lech Wałęsa
Gdzie mieszka smok wawelski? Smok wawelski – legendarny smok mieszkający u podnóża krakowskiego Wzgórza Wawelskiego w jaskini nazywanej Smoczą Jamą.
Legenda
Według starszego przekazu z XII wieku autorstwa Wincentego Kadłubka[1] za rządów króla Kraka w Krakowie pojawił się potwór – smok nazywany “całożercą” (holophagus). Żądał on raz na tydzień ofiary z bydła. Jeżeli mieszkańcy nie dostarczyli mu krowy, zjadał w zamian ludzi. Krak wysłał do zabicia smoka swych dwóch synów. Nie potrafili jednak pokonać stwora w walce wręcz, więc wymyślili podstęp. Podali mu skórę bydlęcą wypchaną siarką i smok się nią udusił. Następnie bracia poróżnili się o to, kto zwyciężył smoka, i jeden z nich zabił drugiego. Powróciwszy do zamku, wytłumaczył ojcu, że to smok zabił jego brata. Gdy został po śmierci Kraka królem, odkryto jego tajemnicę i wygnano z kraju. Jan Długosz w swojej kronice przeniósł bratobójstwo synów Kraka na okres po śmierci ojca, a zabójstwo smoka przypisał samemu władcy.
Druga wersja Marcina Bielskiego z XV wieku głosi, że smoka pokonał szewczyk Skuba za pomocą fortelu – podłożył mu barana wypchanego siarką. Po zjedzeniu barana Smoka tak paliło w gardle, że wypił pół Wisły i pękł
Co Polacy jedzą w tłusty czwartek? Tłusty czwartek: ulubione święto wielbicieli pączków (ostatni czwartek karnawału
W jaki sposób eleganccy Polacy witają się z kobietami? Całują w rączkę
Którą z następujących potraw można uznać za typowo polską: hot doga, soliankę czy bigos?
Jak tradycyjnie ubiera się pan młody w dniu ślubu?
Kim jest Andrzej Wajda? Reżyser
Jakie święto obchodzi się w Polsce 1 listopada ? Wszystkich świetych
Znani Polacy związani z Grodnem ? (Król Batory, Orzeszkowa)
Wymień znane ci (typowe) zwyczaje i tradycje Polaków
ŚWIĘTA NARODOWE W czasie tych świąt narodowych większość banków i instytucji jest zamknięta, podobnie jak wiele mniejszych sklepów.
1 stycznia: Nowy Rok
Wielkanoc: niedziela i poniedziałek – pierwsza niedziela po pierwszej wiosennej pełni księżyca
1 maja: Święto Pracy
3 maja: Święto Konstytucji 3 Maja
Boże Ciało: czwartek dziewiątego tygodnia po Wielkanocy
15 sierpnia: Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny, Święto Wojska Polskiego (rocznica “cudu nad Wisłą”)
1 listopada: Dzień Wszystkich Świętych
11 listopada: Dzień Niepodległości
25, 26 grudnia: Boże Narodzenie
Chętnie świętujemy wiele innych okazji, choć nie są one dniami wolnym od pracy:
Tłusty czwartek: ulubione święto wielbicieli pączków (ostatni czwartek karnawału)
Międzynarodowy Dzień Kobiet: w to popularne w czasach PRLu święto kobiety tradycyjnie obdarowywano goździkami. Dziś również wiele kobiet dostaje kwiaty, ale mało kto wie, że dzień ten został ustanowiony w USA dla upamiętnienia śmierci 129 kobiet w pożarze nowojorskiej fabryki w 1908 (8 maja)
Pierwszy Dzień Wiosny: obchodzony przez uczniów, którzy tradycyjnie tego dnia udają się na wagary (21 marca)
Prima Aprilis: dzień psotów i żartów (1 kwietnia)
Dzień Dziecka: rodzice sprawiają przyjemność dzieciom obdarowując je słodyczami lub na przykład zabierając je do ZOO. (1 czerwca)
Wigilia Dnia Świętego Jana (noc świętojańska): wróżby tej nocy dotyczą przede wszystkim miłości i małżeństwa. Właśnie w tę najkrótszą noc co roku zakwita kwiat paproci. Tradycyja mówi, że ten, kto go odnajdzie, będzie wieść szczęśliwy i dostatni żywot, ale uwaga: swoim szczęściem i majątkiem nie może się z nikim dzielić. (24 czerwca)
Andrzejki: według pogańskiej tradycji w ten dzień wróżymy, najczęściej lejąc wosk (29 listopada)
Lista UNESCO w Polsce:
Stare Miasto w Warszawie
Stare Miasto w Krakowie
Puszcza Białowieska
Kopalnia soli w Wieliczce
Zamek krzyżacki w Malborku
