To główne założenie wniesionego przez Komisję Łączności z Polakami za Granicą projektu nowelizacji ustawy o Karcie Polaka oraz niektórych innych ustaw (druk nr 157), nad którym posłowie rozpoczęli pracę podczas obecnego posiedzenia Sejmu.
Celem projektu jest wprowadzenie rozwiązań ułatwiających posiadaczom Karty Polaka osiedlanie się w Polsce, w tym m.in. poprzez pakiet adaptacyjny czy ułatwienia przy ubieganiu się o obywatelstwo polskie. W uzasadnieniu projektu komisja wskazuje, że zarówno konflikt na wschodzie Ukrainy i związana z tym ewakuacja z zagrożonych terenów Donbasu mieszkających tam Polaków oraz praktyka konsularna po ośmiu latach funkcjonowania Karty Polaka wskazują na potrzebę zmian w tej ustawie.
Zgodnie z projektem wprowadzona zostaje możliwość ubiegania się o Kartę Polaka za pośrednictwem wojewody, który będzie drugim, obok konsula, organem upoważnionym do jej przyznawania. Zaproponowane zmiany zwalniają też posiadacza Karty Polaka z opłat konsularnych za przyjęcie i rozpatrzenie wniosku o wizę krajową oraz za przyjęcie wniosku i opracowanie dokumentacji w sprawie o nadanie obywatelstwa polskiego. W projekcie nowelizacji do katalogu praw posiadacza Karty Polaka dodano prawo do pomocy konsula w sytuacji zagrożenia życia lub bezpieczeństwa z wyraźnym zastrzeżeniem, że pomoc taka może nastąpić w ramach kompetencji konsula, z poszanowaniem prawa i zwyczajów międzynarodowych.
Projekt wprowadza też nowy rozdział opisujący formy i tryb pomocy dla posiadaczy Karty Polaka osiedlających się w Polsce. Zapisy te – ułatwiające adaptację w Polsce – w większości pochodzą z ustawy o repatriacji. Zaproponowano m.in. możliwość udzielenia jednorazowej pomocy osobie przebywającej w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt stały, otrzymanego na podstawie Karty Polaka, oraz członkom jej najbliższej rodziny na refundację kosztów przejazdu do Polski, zagospodarowanie i bieżące utrzymanie, częściowe pokrycie kosztów wynajmu lokalu mieszkalnego, pokrycie kosztów związanych z podjęciem przez małoletniego nauki w Polsce.
W myśl projektu Rada do Spraw Polaków na Wschodzie usytuowana zostanie w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, a właściwym do powoływania i odwoływania członków Rady, a także do określania w drodze rozporządzenia zasad jej funkcjonowania będzie minister właściwy ds. zagranicznych.
Dotychczas obsługę Rady zapewniała Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, zaś organem ja powołującym był Prezes Rady Ministrów. W zamyśle projektodawcy zmiana ta usprawni proces przyznawania Kart Polaka prowadzony przez konsulów. Poprawi również komunikację między konsulami a Radą. Dodano też zapis dający możliwość przyznania Karty Polaka dziecku, którego rodzic (rodzice) zmarli, nie otrzymawszy Karty, a byli narodowości polskiej lub posiadali polskie obywatelstwo. Na posiedzeniu Sejmu w pracach nad projektem Komisję Łączności z Polakami za Granicą reprezentował poseł Michał Dworczyk.
Słowo Polskie, na podstawie informacji polityczna.pl, 16.01.16 r.
Więcej na temat: Chcemy repatrianta zamiast emigranta. Polski parlament wprowadza zmiany do Ustawy o Karcie Polaka
