Żytomierz, główne miasto ukraińskiego Polesia, można śmiało nazwać stolicą polskości na Ukrainie. To właśnie tutaj, jak co roku odbyły się kolejne Dni Kultury Polskiej i Międzynarodowy Festiwal Polskiej Kultury „Tęcza Polesia”.
Tegoroczna edycja miała niezwykły charakter i była poświęcona niezwykłym okolicznościom. 18-20 października 2019 r. miały miejsce XII Dni Kultury Polskiej i jubileuszowy, XXV Międzynarodowy Festiwal Polskiej Kultury „Tęcza Polesia” poświęcone świętowaniu roku Stanisława Moniuszki, w 200-lecie urodzin i 30–lecia działalności Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie.
Wydarzenia zostały objęte Patronatem Honorowym Marszałka Senatu RP Stanisława Karczewskiego, Marszałka Województwa Śląskiego, Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego, TVP Polonia, Sojuz-TV, „Kurier Galicyjski”, „Dziennik Kijowski”, „Tęcza Żytomierszczyzny”.
Uroczystości odbyły się przy wsparciu Żytomierskiej Obwodowej Rady, Wydziału Kultury i Turystyki Żytomierskiej Administracji Państwowej, Żytomierskiej Rady Miejskiej. Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” oraz Konsulatu Generalnego RP w Winnicy. Głównym organizatorem obchodów jest Żytomierski Obwodowy Związek Polaków na Ukrainie.
Z okazji jubileuszu Związku i obchodów Dni Kultury Polskiej do Żytomierza przyjechały delegacje z różnych regionów partnerskich z Polski: z województwa śląskiego Izabela Domagała – członek Zarządu Województwa Śląskiego, Beata Kocik – wiceprzewodnicząca Sejmiku Województwa Śląskiego, Maria Materla – Przewodnicząca Komisji Współpracy Zagranicznej i Integracji Europejskiej, radna Sejmiku Województwa Śląskiego, Zbigniew Ostrowski – Wicemarszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Miasta partnerskie reprezentowali: Adam Fras – Zastępca Prezydenta Miasta Bytomia, Anna Panas – Naczelnik Wydziału Kultury i Sportu Bytomia, Małgorzata Górska – Dyrektor Wydziału Podatków i Księgowości Urzędu Miasta Płocka.
Dni Kultury były bardzo urozmaicone, ukazywały, bowiem szerokie spektrum i różne sfery działalności ŻOZPU. Aktywna pozycja Związku umacnia współpracę międzynarodową i wydatnie sprzyja nawiązywaniu kontaktów pomiędzy władzami Żytomierszczyzny i przedstawicielami regionów oraz miast partnerskich w Polsce.
Na spotkaniu 18 października delegacje z Polski omawiały z władzami Żytomierza zagadnienia dotyczące zacieśnienia współpracy między Polską a Ukrainą. W spotkaniu uczestniczyli: Przewodniczący Żytomierskiej Administracji Państwowej Witalij Buneczko, Przewodniczący Żytomierskiej Obwodowej Rady Wołodymyr Szyrma, Konsul Generalny RP w Winnicy Damian Ciarciński.
Wiceprzewodnicząca ŻODA Natalia Ostapczenko zaprezentowała gościom z Polski potencjał gospodarczy Żytomierszczyzny i kierunki współpracy inwestycyjnej.
Żytomierski Nacjonalny Uniwersytet Agroekologiczny podejmował uczestników Ukraińsko-Polskiego Forum Biznesowego. Artem Saczuk, dyrektor Agencji Rozwoju Regionalnego obwodu żytomierskiego pokazał perspektywy rozwoju inwestycyjnego w regionie, usilnie zachęcając do inwestowania w infrastrukturę i przemysł na Ukrainie. Forum miało na celu nie tylko nawiązanie bliskich więzi gospodarczych, ale także przedstawienie gotowych projektów inwestycyjnych i przyciągnięcie polskich inwestorów.
W Żytomierskiej Obwodowej Bibliotece Naukowej została otwarta wystawa fotograficzna poświęcona 30-leciu Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie. Na wystawie umieszczono fotogramy S. Głabczuka z serii fotografii „Historia” i zdjęcia z archiwum organizacji. Wiktoria Laskowska-Szczur przybliżyła historię organizacji.
Naukowo-praktyczna konferencja „Współczesny wymiar samorządu oraz aktywności obywatelskiej Polaków na Ukrainie w kontekście 30-lecia działalności Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie” służyła upowszechnianiu dobrych praktyk rozwoju społeczeństwa obywatelskiego.
Do uczestników i gości konferencji zwrócili się uczniowie Polskiej Szkoły Sobotnio-Niedzielnej im. I.J. Paderewskiego przy Żytomierskim Obwodowym Związku Polaków na Ukrainie”, którzy uczestniczyli w pisaniu dyktanda z języka polskiego. Laureaci konkursu-dyktanda otrzymali nagrody, a wszystkim uczestnikom wręczono pamiątki i prezenty.
Dużym zainteresowaniem cieszył się pokaz filmu opowiadającego o działalności ŻOZPU, jako organizacji pozarządowej, pt. „Nie zapomnieliśmy o Polsce…”. Film otrzymał nagrodę Marszałka Senatu RP w konkursie „Senat opiekunem Polonii”.
Podczas konferencji zabrali głos prelegenci, którzy przedstawili następujące referaty: „Organizacje społeczne oraz system kierowania państwowego na Ukrainie” (doc. dr Wiktoria Zagórska-Antoniuk, Uniwersytet Państwowy „Politechnika Żytomierska”, Żytomierz), „Aktywność społeczności polskiej. O historii ŻOZPU” (Wiktoria Laskowska-Szczur, Prezes ŻOZPU, Żytomierz), „Oświatowa działalność ŻOZPU podstawą przygotowania młodzieży, obywatelsko i społecznie aktywnej” (dr Wiktoria Wachowska, Gimnazjum Humanistyczne nr 23, Żytomierz), „Osiągnięcia ŻOZPU dla rozwoju działalności naukowej na Żytomierszczyźnie” (prof. dr hab. Włodzimierz Jerszow, Państwowy Uniwersytet im. I.Franki, Żytomierz), „Zaranie ruchu polskiego w Ukrainie” (Stanisław Panteluk, Redaktor naczelny gazety „Dziennik Kijowski”, Kijów).
Autor i reżyser Jurij Sokalski zaprezentował film historyczno-dokumentalny „Wołania Polaków na Kresach” o stalinowskich represjach na Żytomierszczyźnie.
Kolejnym punktem programu były Międzynarodowe Czytania Naukowe 2019 r. „Wybitni Polacy w historii Europy”, które odbyły się w Muzeum Borysa Latoszyńskiego. W prelekcjach zwrócono uwagę na różne aspekty historyczne, organizatorem spotkań jest dr Irena Kopoć.
Stałym punktem wszystkich edycji Dni Kultury Polskiej jest wycieczka ulicami miasta: „Adresy polskie w Żytomierzu”, podczas której goście z Polaki i Ukrainy mają możliwość bliżej zapoznać się z historią Żytomierza i okolic.
Na Cmentarzu Polskim delegacje złożyły kwiaty i zapaliły znicze przy grobie rodziców Ignacego Jana Paderewskiego.
Jeszcze jedno wydarzenie kulturalne miało miejsce w Żytomierskiej Szkole Muzycznej im. B.M. Latoszyńskiego. Był to koncert „Obdarowany przez Boga”, na którym zabrzmiała m.in. muzyka Stanisława Moniuszki.
“Tęcza Polesia”
XXV Międzynarodowy Festiwal Kultury Polskiej „Tęcza Polesia” zgromadził w sali koncertowej żytomierskiej filharmonii miłośników polskiej kultury, piosenki, tańca i słowa. Wśród Gości Honorowych zgromadzonych na uroczystym koncercie był Ambasador RP w Ukrainie Bartosz Cichocki.
W uroczystościach wzięli udział goście z Polski i Ukrainy: zastępca prezydenta Żytomierza Dmytro Tkaczuk, delegacje z województwa śląskiego i kujawsko – pomorskiego, a także z miast partnerskich Żytomierza – Płocka i Bytomia, prezesi polskich organizacji oraz przedstawiciele mniejszości narodowych Żytomierza, goście z różnych miast Ukrainy i innych krajów.
Minister Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Adam Kwiatkowski oraz Senator RP Janina Sagatowska skierowali na ręce prezes Wiktorii Laskowskiej-Szczur listy gratulacyjne z okazji jubileuszu Związku i w szczerych słowach dziękowali życzyli dalszej owocnej pracy na polskiej niwie Żytomierszczyzny.
Dyrektor Departamentu Kultury i Turystyki Tatiana Parfientiewa złożyła serdeczne gratulacje z okazji jubileuszu 30-lecia działalności Związku i wręczyła honorowe nagrody w imieniu Rady Obwodowej: okolicznościowe dyplomy i podarunki otrzymali: JE bp Jan Purwiński, prezes Związku Wiktoria Laskowska-Szczur i członkowie Zarządu (byli i obecni): Irina Kopoć, Mirosława Starowierow i Włodzimierz Jerszow.
Ambasador Rzeczypospolitej Polskiej na Ukrainie Bartosz Cichocki wysoko ocenił pracę Związku Polaków w Żytomierzu i wręczył okolicznościowy prezent Wiktorii Laskowskiej-Szczur. Konsul Generalny RP w Winnicy Damian Ciarciński wręczył podziękowania za wieloletnią pracę działaczom polonijnym Wiktorii Laskowskiej-Szczur, Irenie Świtelskiej, Wandzie Laskowskiej, Jadwidze Poliszczuk, Ludmile Wolskiej, Dinie Chalimonczuk, Ludmile Korbut, Sofii Kowalskiej.
Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” przyznało nagrodę „Złoty medal” dla Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie. Nagroda została uroczyście wręczona przez wiceprezes Rady Krajowej Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Hannę Gałązkę prezes Wiktorii Laskowskiej-Szczur.
Wiktoria Laskowska-Szczur ze wzruszeniem podziękowała za odznaczenia oraz zaznaczyła, że „odznaczenia i gratulacje należą do wszystkich członków Zarządu, do każdego członka organizacji, jako podziękowanie za pracę i trud włożony dla dobra Polaków i społeczności na Ukrainie!”.
Duszpasterskie błogosławieństwo przekazał JE Bp senior Jan Purwiński, ks. Kanonik Wiktor Makowski pobłogosławił wszystkich obecnych i życzył Związkowi owocnej pracy na następne długie lata.
Na scenie festiwalu „Tę za Polesia” wystąpiły zespoły pieśni i tańca „Kolorowe Ptaszki” z Choroszewa, „Dzwoneczki”, „Koroliski”, „Malwy”, Zespół Kameralny im. I.F. Dobrzyńskiego, solistki: Katarzyna Bakalczuk, Irina Nawojewa, Galina Dowbysz, Natalia Zubarewa, Anita Cyporenko, Witalij Rajkowski i wielu innych. Zespoły „Dzwoneczki” i „Koroliski” przygotowały nowe kompozycji poświęcone Stanisławowi Moniuszce. Dla Zespołów zostały zorganizowane warsztaty artystyczne, które posłużyły do podwyższenia poziomu wykonawczego.
Prawdziwą perłą koncertu był występ solistów Opery Śląskiej w wykonaniu utworów Stanisława Moniuszki Renaty Dobosz (mezzosopran) i Aleksandry Stokłosy (sopran), koncertmistrz Larysa Czaban.
Festiwal „Tęcza Polesia” zapoczątkowany został w 1991 roku w Żytomierzu z inicjatywy poety, dziennikarza i osoby publicznej, Walentyna Grabowskiego oraz pierwszego prezesa Związku Polaków na Ukrainie Stanisława Szałackiego.
Ostatnim i kulminacyjnym punktem Dni Polskiej Kultury w Żytomierzu było niedzielne Święto Dziękczynienia, które swój wyraz znalazło we Mszy Świętej odprawionej w katedrze św. Zofii, jako podziękowanie Bogu za 30 lat działalności Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie. Po mszy odbył się koncert muzyki sakralnej „Modlę się i w wierze trwam”, podczas koncertu zabrzmiały utwory Stanisława Moniuszki o tematyce religijnej. Piękne utwory nestora polskiej opery zabrzmiały w wykonaniu solistów: Kateryny Bakalczuk, Włady Muroweć oraz Zasłużonego dla Kultury Polskiej Kameralnego Zespołu im. I.F. Dobrzyńskiego pod kierownictwem dr muzykologii Iryny Kopoć.
Dziękujemy naszym partnerom, sponsorom, członkom organizacji, wszystkim, którzy przyczynili się do organizacji i świętowania jubileuszowych inicjatyw!
Projekt objęty wsparciem w ramach sprawowania opieki Senatu RP nad Polonią i Polakami za granicą w 2019 roku”.
Z nadzieję na owocną współpracę w przyszłości!
Wiktoria Laskowska-Szczur, 31 października 2019 r.
